Ministrowie ds. badań naukowych i innowacji z państw członkowskich Unii Europejskiej oraz krajów stowarzyszonych (Wielkiej Brytanii, Ukrainy, Szwajcarii, Norwegii, Islandii i Liechtensteinu) wsparli zaproponowaną przez polską prezydencję Deklarację Warszawską. Jednogłośne przyjęcie dokumentu przez 27 państw członkowskich UE zakończyło dwudniowe nieformalne spotkanie ministrów nauki w Warszawie.

Sygnatariusze dokumentu wezwali Komisję Europejską o zapewnienie "odpowiedniego budżetu na przyszły program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji" oraz stabilnego systemu wsparcia dla europejskich badaczy.

"Z Warszawy płynie mocny głos unijnych ministrów nauki upominający się o stabilny, mądrze zaprojektowany program dla europejskich naukowców i innowatorów. To jest nasze zobowiązanie wobec nich" - powiedział na konferencji prasowej po zakończeniu obrad minister nauki i szkolnictwa wyższego Marcin Kulasek.

Dodał, że bez silnego programu ramowego trudno będzie podnieść konkurencyjność Europy, zbudować jej niezależność technologiczną i wspierać bezpieczeństwo. "Nauka i innowacje przeprowadziły nas przez niejeden kryzys i zrobią tą jeszcze nie raz. Nasi naukowcy i innowatorzy to nasza przewaga konkurencyjna. Musimy im zaufać i stworzyć optymalne warunki do pracy" - przekonywał minister.

Unijna komisarz Ekaterina Zaharieva zaznaczyła, że w kwestii finansowania badań i innowacji Europa jest daleko w tyle za Stanami Zjednoczonymi albo Chinami. "Kolejny program ramowy jest bardzo ważny dla konkurencyjności Europy i zniwelowania tej luki innowacyjnej. Nie da się tego zrobić (...) bez europejskich wydatków publicznych" - podkreśliła.

Zwróciła uwagę, że niezwykle ważne jest również zachęcenie do większych inwestycji w naukę sektora prywatnego.

Zaharieva stwierdziła, że równie istotnym punktem zawartym w deklaracji jest uproszczenie zasad zdobywania funduszy na badania i innowacje. "Pozwólmy naukowcom prowadzić badania, innowatorom wprowadzać innowacje, a biznesowi robić biznes bez (...) ogromnych wysiłków, aby spełnić wszystkie niezbędne wymagania i bez wypełniania niezliczonych dokumentów" - przekonywała unijna komisarz.

W Deklaracji Warszawskiej znalazło się również wezwanie do Komisji Europejskiej o zachowanie niezależności Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERBN) i Europejskiej Rady ds. Innowacji (EIC). To odpowiedź na obawy europejskiego środowiska naukowego, że przyszły program ramowy może zostać włączony w tzw. Europejski Fundusz Konkurencyjności. Ten zaprezentowany w styczniu dokument wyznacza politykę gospodarczą UE na najbliższe 5 lat. Podczas warszawskiego spotkania ministrowie podkreślili, że unijny program ramowy bezwzględnie wymaga niezależnej struktury.

Ministrowie nauki dyskutowali również o tym, jak skutecznie wspierać europejskie startupy i scale-upy (firmy już po fazie startupu, które dynamicznie się rozwijają).

"Musimy zbudować warunki, w których te firmy będą rosły i budowały swoją silną pozycję rynkową w Unii Europejskiej" – argumentował minister Kulasek.

W komunikacie nadesłanym do PAP z biura Polskiej Prezydencji w Radzie Europejskiej po spotkaniu przypomniano, że obecny unijny program ramowy "Horyzont Europa" – największy na świecie program wsparcia nauki, prac rozwojowych i innowacji – to ponad 95 miliardów euro na badania i innowacje w latach 2021-2027. Autorzy komunikatu poinformowali, że prawdopodobnie latem br. Komisja Europejska przedstawi propozycję finansowania programu ramowego w kolejnym wieloletnim budżecie po 2027 roku.(PAP)

Nauka w Polsce

abu/ bar/