Raport, który pokazuje przekrojowo dostępność cyfrową polskich uczelni wyższych - "Raport WCAG 2025: Strony internetowe Uczelni Wyższych w Polsce", opublikowała Ambiscale. Jest to firma, która zajmuje się m.in. bezpieczeństwem cybernetycznym, optymalizacją stron, dostępnością stron (WCAG) oraz projektowaniem stron internetowych.

Raport bazuje na wynikach audytu, przeprowadzonego na podstawie zaawansowanych testów automatycznych stron internetowych 309 uczelni wyższych w całej Polsce: 105 uczelni publicznych (74 uczelni akademickich i 31 uczelni zawodowych) i 204 uczelni prywatnych. Celem badania była ocena zgodności oficjalnych stron internetowych z unijnymi wytycznymi dostępności cyfrowej WCAG oraz określenie ich działania na różnych urządzeniach, w tym komputerach i telefonach komórkowych.

Dostępność cyfrowa WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) to praktyka polegająca na zapewnieniu, że strony internetowe będą inkluzywne i dostępne dla każdego, w tym dla osób z niepełnosprawnością np. wzroku, słuchu, ruchu, ale też z niepełnosprawnością intelektualną czy zaburzeniami poznawczymi.

Według raportu połowa stron internetowych uczelni publicznych (50 proc.) i prawie dwie trzecie stron internetowych uczelni niepublicznych (62 proc.) zawiera krytyczne błędy dostępności, utrudniające dostęp do podstawowych informacji i usług. Tylko 6 proc. wszystkich stron internetowych uniwersytetów było wolnych od krytycznych i poważnych błędów, co - zdaniem autorów raportu - wskazuje na powszechne bariery dla cyfrowej integracji.

"Liczby te podkreślają pilną potrzebę systemowej poprawy w całym sektorze szkolnictwa wyższego. Brak dostępności cyfrowej prowadzi do wykluczenia osób z niepełnosprawnościami z dostępu do usług online, co negatywnie wpływa na ich zdolność do edukacji i komunikacji" - podkreślono w informacji prasowej dotyczącej raportu, przesłanej w poniedziałek PAP.

Do najczęstszych problemów z dostępnością na stronach uniwersytetów należą: niewystarczający kontrast między tekstem a tłem, brak opisów linków, które mogłyby być czytane przez screenreadery oraz nielogiczna kolejność elementów interaktywnych. Ogranicza to dostęp studentów (szczególnie z niepełnosprawnościami) do ważnych informacji i uniemożliwia im aktywne uczestnictwo w życiu uczelni.

W badaniu Ambiscale w grupie uczelni publicznych najlepsze wyniki pod względem dostępności osiągnęły uniwersytety ekonomiczne oraz uniwersytety ogólne. Najgorsze wyniki odnotowano na stronach uczelni wychowania fizycznego, gdzie bariery dla użytkowników z niepełnosprawnościami były najbardziej widoczne. Z kolei wśród uczelni niepublicznych najlepszą dostępnością wyróżniały się uczelnie medyczne, a najgorsze wyniki odnotowano – tak jak w przypadku uczelni publicznych – na stronach prywatnych uczelni wychowania fizycznego.

Autorzy raportu przypominają wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2021 roku, według którego liczba osób niepełnosprawnych według stanu na dzień 31 marca 2021 r. wynosiła 5,4 mln. i stanowiła 14,3 proc. ludności kraju. Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego, w samym roku akademickim 2023/24 na uczelniach kształciło się 21,9 tys. osób z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności, a ukończyło je 5,3 tys. osób. Wśród doktorantów 15,4 proc. stanowiły osoby z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności. Liczba studentów z niepełnosprawnościami w Polsce wzrosła o 945 proc. na przestrzeni ostatnich 25 lat.

"Raport wykazuje rażące braki krajowych uczelni publicznych w przestrzeganiu wymogów dostępności cyfrowej, mimo obowiązujących je przepisów prawnych od 2020 roku. Od 23 września 2020 roku wszystkie strony internetowe podmiotów publicznych w Polsce, w tym uczelni publicznych, muszą być zgodne z wymogami dostępności cyfrowej. Aplikacje mobilne podmiotów publicznych muszą być dostępne cyfrowo od 23 czerwca 2021 r. Obowiązek ten wynika z Ustawy z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Zgodnie z tą ustawą uczelnie publiczne są zobowiązane zapewnić, że ich treści online będą dostępne dla osób z niepełnosprawnościami, co ma na celu promowanie równego dostępu do zasobów i usług cyfrowych" - przypomniano w informacji prasowej.

"Nasz raport pokazuje, że wiele stron internetowych polskich uczelni wciąż nie spełnia podstawowych standardów dostępności cyfrowej. To istotny problem, ponieważ dla wielu kandydatów i studentów strona internetowa jest pierwszym i najważniejszym źródłem informacji o uczelni. Edukacja powinna być przestrzenią otwartą dla wszystkich, a w XXI wieku oznacza to również likwidowanie barier cyfrowych. Dostępność cyfrowa to nie jednorazowy projekt, lecz proces, który powinien być częścią długofalowej strategii rozwoju każdej uczelni" – zaznacza Tadeusz Rolski z Ambiscale.

Autorzy raportu podkreślają, że niezgodność standardów dostępności WCAG może narażać instytucje edukacyjne na ryzyko prawne i kary finansowe nałożone przez Ministerstwo Cyfryzacji (MC), które zajmuje się monitorowaniem przestrzegania przepisów oraz poprawnością wdrożeń standardów WCAG.

Pełna wersja raportu znajduje się na tej stronie internetowej. (PAP)

Nauka w Polsce

zan/ mhr/