Uprawiane w tropikach kakao (Theobroma cacao L.) przynosi dochody czterem do sześciu milionów drobnych rolników. Bez niego nie istniałby globalny przemysł czekoladowy, wyceniany na ponad 100 miliardów dolarów rocznie.

Rosnący globalny popyt doprowadził do ekspansji plantacji kakao i intensyfikacji praktyk rolniczych, często kosztem bioróżnorodności i długoterminowego zrównoważenia.

Międzynarodowe badania przeprowadzone przez naukowców z University of Oxford, we współpracy z Westlake University w Chinach, Universidade Estadual de Santa Cruz w Brazylii i Uniwersytetem w Getyndze w Niemczech podkreśliły znaczące ryzyko dla produkcji kakao spowodowane zmianami klimatycznymi.

Jednak autorzy wskazali również rozwiązania dotyczące zarządzania gospodarstwem, które mogą nie tylko uodpornić uprawy kakao na zmiany klimatu, ale i zwiększyć produktywność bez konieczności wycinania lasów.

Trzy kraje, w których prowadzone były badania - Brazylia, Ghana i Indonezja - odpowiadają łącznie za 33 proc. światowej produkcji kakao. Udało się ustalić kluczowe czynniki wpływające na plony tej uprawy. Wyniki wykazały, że zwiększenie wskaźników zapylania powyżej obecnych poziomów może zwiększyć plony o 20 proc.

Pokazuje to, że obecny poziom zapylania jest w przypadku wielu plantacji kakao niewystarczający, aby uzyskać maksymalny możliwy plon. Jednak niezależnie od wpływu zapylania, rejony, w których temperatury były nawet o 7 stopni wyższe, miały o 20-31 proc. niższe plony kakao, co podkreśla wrażliwość upraw na rosnące wraz ze zmianami klimatu temperatury.

„Kakao jest zapylane przez maleńkie owady, takie jak meszki i wciornastki, i jest dość zaskakujące, że w większości przypadków po prostu nie ma wystarczającego zapylania, aby wyprodukować plon kakao, jaki jest możliwy” – wskazał współautor, dr Acheampong Atta-Boateng, który niedawno uzyskał doktorat na Oxfordzie.

Aby wspierać zrównoważoną produkcję kakao, autorzy zalecają praktyczne metody, takie jak utrzymywanie ściółki liściowej i innej biomasy podszytu, zachowanie materii organicznej gleby, zapewnienie umiarkowanego cienia i ograniczenie stosowania środków chemicznych w rolnictwie. Praktyki te nie tylko zwiększają liczebność zapylających owadów, ale także pomagają regulować temperatury plantacji i poprawiać zdrowie gleby, zapewniając długoterminową odporność plantacji.

„Badania te pokazują, że zrównoważone metody rolnicze mogą znacznie poprawić plony kakao bez rozbudowy gospodarstw rolnych lub intensyfikacji upraw. Przyjmując techniki rolnicze skoncentrowane na bioróżnorodności i odporne na zmiany klimatu, sektor kakao może zarówno zwiększyć produkcję, jak i zapewnić rolnikom środki do życia” – powiedziała dr Tonya Lander z Oxfordu, pierwsza autorka badania.

„Rosnący popyt na kakao i krótkoterminowe korzyści ekonomiczne dla rolników doprowadziły do ekspansji plantacji i ekologicznej homogenizacji kosztem bioróżnorodności i ważnych usług ekosystemowych, takich jak zapylanie. Niniejsze badanie podkreśla długoterminowe zagrożenia związane z tym podejściem i to, w jaki sposób zapylanie może być rozwiązaniem, które działa obok odpornych na zmiany klimatu systemów rolniczych, aby osiągnąć długoterminowe, ekologicznie i finansowo zrównoważone rozwiązania”. – zaznaczył dr Tom Wanger z Westlake University w Chinach.

Paweł Wernicki (PAP)

pmw/ agt/