Dieta sokowa, w której przez jeden, trzy lub więcej dni przyjmuje się tylko świeże soki z owoców i warzyw, rezygnując z pokarmów stałych jest w powszechnej opinii świetnym sposobem na oczyszczenie organizmu w naturalny i szybki sposób, pozbycie się zbędnych kilogramów, obniżenie cholesterolu, poprawę samopoczucie, odciążenie układu pokarmowego czy – w przypadku mężczyzn - lepsze uwidocznienie rzeźby mięśni.

Wiadomo, że dieta sokowa nie powinna być stosowana przez dzieci, kobiety w ciąży i podczas karmienia piersią. Jest także przeciwskazana u chorych na cukrzycę oraz osób z insulinoopornością i innymi dolegliwościami, w których zaleca się ograniczenie spożycia cukrów prostych.

Nowe badania przeprowadzone na Northwestern University sugerują jednak, że dieta sokowa może zaszkodzić zdrowiu. Już po trzech dniach może wywołać zmiany dotyczące bakterii w jelitach i jamie ustnej, związane ze stanem zapalnym i pogorszeniem funkcji poznawczych.

Naukowcy z Northwestern przebadali trzy grupy zdrowych dorosłych. Jedna grupa spożywała tylko sok, druga piła sok jedząc pełnowartościowe produkty spożywcze, a trzecia jadła tylko pełnowartościowe produkty pochodzenia roślinnego. Naukowcy pobrali ślinę, wymazy z policzków i próbki kału przed, w trakcie i po zastosowaniu diety, aby przeanalizować zmiany bakteryjne za pomocą technik sekwencjonowania genów.

Grupa spożywająca wyłącznie soki wykazała najbardziej znaczący wzrost bakterii związanych ze stanem zapalnym i przepuszczalnością jelit, podczas gdy grupa spożywająca pełnowartościową żywność pochodzenia roślinnego odnotowała bardziej korzystne zmiany mikrobiologiczne. Grupa spożywająca zarówno soki, jak i pokarmy stałe odnotowała pewne zmiany bakteryjne, ale mniej poważne niż grupa spożywająca wyłącznie soki.

Zdaniem autorów uzyskane wyniki sugerują, że wyciskane soki bez błonnika mogą zaburzyć mikrobiom, co potencjalnie może prowadzić do długoterminowych konsekwencji zdrowotnych.

„Spożywanie dużych ilości soku z niewielką ilością błonnika może prowadzić do zaburzeń równowagi mikrobiomu, które mogą mieć negatywne konsekwencje, takie jak stan zapalny i pogorszenie zdrowia jelit” -powiedziała starsza autorka dr Melinda Ring, dyrektor Osher Center for Integrative Health w Northwestern University Feinberg School of Medicine i lekarz Northwestern Medicine.

Wyciskanie soków usuwa znaczną część błonnika zawartego w owocach i warzywach. Błonnik jest pokarmem dla pożytecznych bakterii wytwarzających związki przeciwzapalne, takie jak maślan. Natomiast wysoka zawartość cukru w sokach sprzyja rozmnażaniu się szkodliwych bakterii, co zakłóca mikrobiom jelit i jamy ustnej. Badanie sugeruje również, że zmniejszone spożycie błonnika może mieć wpływ na metabolizm, odporność, a nawet zdrowie psychiczne.

O ile mikrobiom jelit osób na diecie sokowej pozostał stosunkowo stabilny, mikrobiom jamy ustnej wykazał drastyczne zmiany podczas takiej diety. Stwierdzono zmniejszenie liczby korzystnych bakterii Firmicutes i wzrost liczby Proteobacteria, grupy bakterii związanej ze stanem zapalnym.

„To podkreśla, jak szybko wybory dietetyczne mogą wpływać na populacje bakterii związanych ze zdrowiem” wskazała dr Ring - „Mikrobiom jamy ustnej wydaje się być szybkim barometrem wpływu diety”.

Zdaniem autorów uzyskane wyniki podkreślają potrzebę dalszych badań nad tym, jak soki i inne skłądniki diety wpływają na mikrobiom, zwłaszcza u dzieci, które często spożywają soki jako substytut owoców.

„Skład odżywczy diet sokowych — w szczególności poziom cukru i węglowodanów — odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu dynamiki mikrobiologicznej zarówno w jelitach, jak i jamie ustnej i należy go dokładnie rozważyć” — powiedziała pierwsza autorka Maria Luisa Savo Sardaro, adiunkt w laboratorium Amato na wydziale antropologii na Northwestern University i profesor mikrobiologii żywności na Uniwersytecie San Raffaele w Rzymie.

Badanie to podkreśla również znaczenie priorytetowego traktowania błonnika w wytycznych żywieniowych i produkcji żywności. Na razie, jak mówi Ring, „jeśli uwielbiasz soki, rozważ miksowanie, aby zachować nienaruszony błonnik, lub łącz soki z pełnowartościowymi produktami, aby zrównoważyć wpływ na mikrobiom”.

Paweł Wernicki(PAP)

pmw/ agt/