W sobotę na Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się uroczystość wręczenia nagród stu najzdolniejszym polskim naukowcom. Nagrody przyznała Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej w ramach programu START. Jest to najstarszy w Polsce program stypendialny dla naukowców przed trzydziestką, reprezentujących wszystkie dziedziny nauki. Jego celem jest wspieranie wybitnych młodych uczonych i zachęcanie ich do dalszego rozwoju naukowego. Laureaci i laureatki programu START w edycji 2024 otrzymają roczne stypendium w wysokości 30 tys. zł. Mogą je przeznaczyć na dowolny cel.

„Dziedzina, którą się naukowo zajmuję – czyli historia seksualności – nie jest jeszcze dobrze rozwinięta, więc dla mnie ta nagroda jest też ważnym sygnałem do innych historyków i historyczek, że to są badania, które warto robić. Liczę, że to będzie też takie nowe otwarcie dla tego pola badawczego. W tradycyjnej historiografii kwestie związane z płcią, ciałem i seksualnością są traktowane jako mało poważne, bo kojarzą się z życiem codziennym, które nie ma większego wpływu na wielkie procesy historyczne, a ja staram się w swoich badaniach pokazać, że jest zupełnie odwrotnie” – powiedziała PAP Anna Dobrowolska z Wydziału Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, jedna z nagrodzonych w tej edycji konkursu.

Setka nagrodzonych w tym roku badaczy i badaczek (pełna lista nagrodzonych - https://www.fnp.org.pl/laureaci-start-2024/) została wybrana spośród 641 kandydatów i kandydatek. 34 proc. wszystkich nagrodzonych ma stopień doktora (w Polsce przeciętny wiek uzyskiwania doktoratu to około 35 lat). Łączna kwota przeznaczona przez FNP na stypendia to ponad 3 mln zł.

Stypendyści programu START są wybierani w drodze wieloetapowego konkursu, w którym oceniany jest ich dorobek naukowy. Wśród nagrodzonych w tym roku najwięcej badaczy i badaczek reprezentuje nauki biologiczne, medyczne i nauki o Ziemi - 30 stypendiów. Nagrodzeni reprezentują Uniwersytet Warszawski (16 stypendystów), Politechnikę Wrocławską (13 stypendystów), Uniwersytet Jagielloński (11 stypendystów).

Od 2009 r. Fundacja przyznaje również wyróżnienia kandydatom i kandydatkom, których osiągnięcia badawcze zostały ocenione przez recenzentów konkursu jako wybitne. Stypendia tych osób wynoszą 38 tys. zł. W tym roku otrzymali je: Elżbieta Wątor z Małopolskiego Centrum Biotechnologii UJ, Justyna Kocik-Król z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Erwin Wojtczak z Politechniki Gdańskiej i Michał Nowakowski z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

W ramach programu START przyznawane jest również Stypendium im. Barbary Skargi. Może je otrzymać osoba, której badania wyróżniają się odważnym przekraczaniem granic pomiędzy różnymi dziedzinami nauki, otwierają nowe perspektywy badawcze i tworzą nowe wartości w nauce. Tegoroczną laureatką została Anna Dobrowolska z Wydziału Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Od roku 2015 r. Fundacja na rzecz Nauki Polskiej w programie START przyznaje także wyróżnienie im. prof. Adama Sobiczewskiego. Może je otrzymać laureat prowadzący badania naukowe w dziedzinie matematyki, fizyki teoretycznej bądź astronomii. Głównym kryterium wyróżnienia jest wyjątkowo wysoka jakość dorobku naukowego kandydata. W tym roku otrzymał je Piotr Ostropolski-Nalewaja z Wydziału Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Wrocławskiego.

W tym roku zostało też przyznane stypendium im. prof. Wacława Szybalskiego, które może otrzymać wybitny młody naukowiec prowadzący badania w dziedzinach nauki uprawianych przez Fundatora, czyli biotechnologii, genetyce lub biologii molekularnej. Stypendium otrzymał mgr Piotr Włodzimierz z Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie.

Wszystkie tegoroczne stypendia zostaną sfinansowane z trzech źródeł: budżetu FNP, funduszy prywatnych darczyńców i z wpłat 1,5 proc. podatku dochodowego.

Nabór wniosków do kolejnej edycji konkursu START rozpocznie się jesienią br. Więcej informacji na stronie internetowej: https://www.fnp.org.pl/oferta/start/ (PAP)

Autorka: Urszula Kaczorowska

uka/ wus/