Huragan Melissa dotarł do Jamajki we wtorek jako huragan najwyższej, 5. kategorii, z prędkością wiatru dochodzącą do 295 km/godz. Huragan przyniósł fale sztormowe, niszczycielskie wiatry i ulewne deszcze. W środę nad ranem dotarł nad Kubę. W sześciu wschodnich prowincjach, w których rzeki wystąpiły z brzegów, władze ogłosiły stan alarmowy. Pojawiły się też doniesienia o osuwiskach w tym regionie.

W rozmowie z PAP dr Baranowski z Instytutu Geofizyki PAN zwrócił uwagę, że kiedy nadchodzi tęsknota za ciepłą pogodą i szuka się miejsc na wypady do cieplejszych miejsc, należy brać pod uwagę tamtejszy rozkład ekstremalnych zdarzeń pogodowych.

I tak np. na Atlantyku sezon huraganowy trwa od czerwca do listopada, a najintensywniejsze huragany mają często miejsce w sierpniu. - To, że np. na Karaibach największe upały już minęły, nie znaczy, że minęło tam i ryzyko wystąpienia huraganów - zwrócił uwagę ekspert. Zdaniem meteorologów nie tylko więc z perspektywy naszych planów wakacyjnych, ale i życiowych czy zdrowotnych trzeba wziąć pod uwagę ryzyko ekstremalnych warunków pogodowych.

Naukowiec zaznaczył, że huragany w tamtej części świata to nic nowego. Przypomniał, że dla europejskich kolonizatorów w XVII w. na wyspach karaibskich, którzy w Europie nie doświadczali huraganów, szokującą nowością był widok drzew powalonych w różne strony przez jakiś ogromny wir. Jednak miejscowi mieszkańcy znali huragany od niepamiętnych czasów. Dr Baranowski powiedział, że już w mitologii wysp karaibskich obecny był bóg zniszczenia i chaosu Juracán z ramionami wygiętymi na kształt wiru. A budynki nie bez powodu w tamtych miejscach wznoszono tak, by łatwo się zapadały i łatwo je było wznieść na nowo.

Teraz jednak skutki huraganów stają się bardziej dotkliwe, bo zamiast pojedynczych chatek z bambusa - w miejscach narażonych na huragany - powstały resorty dla tysięcy turystów z całego świata.

Dodatkowym czynnikiem mającym wpływ na skutki huraganów są zmiany klimatu. - W cieplejszym klimacie na pewno zjawiska ekstremalne takie jak huragany będą nas bardziej dotykać - powiedział Baranowski.

Tym jednak, co chroni nas przed skutkami huraganów, jest możliwość prognozowania ich przebiegu. Z tym ludzie radzą sobie coraz lepiej. Naukowiec podał, że już w ubiegły czwartek były dostępne prognozy przebiegu huraganu Melissa. I prognozy te dobrze się potwierdziły.

Ważną sprawą jest także odpowiednie komunikowanie mieszkańcom ostrzeżeń przed zagrożeniami. Meteorolog wyjaśnił, że chodzi nie tylko o to, żeby chronić ludność, ale też o takie przekazywanie informacji, by niepotrzebnie nie straszyć mieszkańców zbyt często. Jeśli bowiem jakaś osoba kilka razy będzie ewakuowana, mimo że huragan ominie jej miejscowość, następnym razem może być bardziej skłonna zignorować ostrzeżenie. Zdaniem dr. Baranowskiego odpowiednie komunikowanie ludziom zagrożeń związane z procesami, które są rzadkie, ekstremalne, a których dokładny przebieg i siła wciąż bywają trudne do precyzyjnego określenia z dużym wyprzedzeniem - to duże wyzwanie.

Ludwika Tomala (PAP)

Nauka w Polsce

lt/ agt/