Stalagmity kolumnowe w Jaskini Lechuguilla, Nowy Meksyk (USA) – źródło: Dave Bunnell/Under Earth Images (licencja CC BY-SA 2.5)

Z jaskini (platońskiej) do równania – fizycy wyprowadzili wzór na kształt stalagmitu

Kształty stalagmitów - narastających w górę nacieków skalnych w jaskini - zależą od warunków, w jakich powstawały. A kształt ten można opisać jednym wzorem matematycznym – pokazał zespół prof. Piotra Szymczaka z UW. Wiedza ta posłuży geologom i klimatologom.

  • Fot. Adobe Stock

    Nowy model pomoże badać kwantowy świat wysokoenergetycznych fotonów

    Naukowcy z Polski i Austrii opracowali model komputerowy do badania zjawisk kwantowych z udziałem wysokoenergetycznych fotonów. Narzędzie pozwoli testować podstawy mechaniki kwantowej, a być może też znajdzie zastosowanie w medycynie, m.in. w tomografii PET.

  • Fot. Adobe Stock

    Nanowłókniste katody wzmacniają ogniwa paliwowe

    Mikrododatek materiału o ujemnej rozszerzalności cieplnej (NTE) oraz nanowłóknista budowa katody znacząco podnoszą sprawność i trwałość stałotlenkowych ogniw paliwowych. Nowatorski pomysł powstał na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, a w pracach brały udział także zespoły z Danii i Chin.

  • W zderzeniach przeciwbieżnych wiązek protonów można badać procesy hadronizacji. Detektory rejestrują cząstki wtórne powstające bezpośrednio w obszarze zderzenia lub z rozpadów długożyciowych cząstek w obrębie otaczającego je halo. Korelacje kwantowe między trójkami mezonów pi (po prawej) dostarczają informacji o szczegółach procesu, wskazując na koherentną emisję cząstek. (Źródło: IFJ PAN)

    Fizycy: trojaczki rodzące się ze zderzeń protonów są ze sobą skorelowane

    Po raz pierwszy, badając korelacje kwantowe między trójkami cząstek wtórnych, powstających podczas zderzeń w akceleratorze LHC, naukowcy zaobserwowali ich koherentną produkcję. Zjawisko to analizowali fizycy z IFJ PAN w Krakowie, pracujący w ramach eksperymentu LHCb.

  • Wizualizacja atomów we wnęce optycznej oddziałujących ze sobą oraz jednocześnie ze światłem. (Źródło: Yao Wang @ Emory University)

    Fizycy: oddziaływania między atomami mogą wzmocnić emisję światła

    Polscy i amerykańscy fizycy wykazali, że bezpośrednie oddziaływania między atomami mogą wzmocnić nadpromienistość – efekt optyczny, polegający na zbiorowym rozbłysku światła. Odkrycie może być w przyszłości wykorzystane w technologiach kwantowych.

  • Fot. materiały prasowe
    Wydarzenia

    Nowe oblicza technologii jądrowych i młodzi specjaliści - kolejne spotkanie z cyklu „Zapytaj fizyka"

    Wykład pt. „Nowe oblicza technologii jądrowych: międzynarodowe możliwości dla młodych specjalistów” będzie kolejnym spotkaniem z cyklu „Zapytaj fizyka”. Wygłosi go Jadwiga Najder. Spotkanie odbędzie się w czwartek 23 października na Wydziale Fizyki UW.

  • Fot. Adobe Stock
    Świat

    Pomiar niepewności kwantowej w czasie rzeczywistym

    Naukowcy po raz pierwszy, w czasie rzeczywistym zmierzyli, jak zmienia się kwantowa niepewność – podstawowe zjawisko mikroświata. Osiągnięcie otwiera jednocześnie drzwi do lepszej komunikacji kwantowej.

  • Fot. Adobe Stock

    Eksperci WAT: technologie nagrodzone Noblem z fizyki ważne dla cyberbezpieczeństwa

    Rozwijanie technik telekomunikacji kwantowej i kwantowego klucza szyfrującego jest podstawą współczesnego cyberbezpieczeństwa - zwrócili uwagę eksperci Wojskowej Akademii Technicznej (WAT), komentując wtorkową Nagrodę Nobla z fizyki za odkrycia w dziedzinie mechaniki kwantowej.

  • 08.10.2025 EPA/CHRISTINE OLSSON/TT

    Nobel 2025 z fizyki za odkrycia, które wpłynęły na rozwój technologii kwantowych

    Fizycy pracujący na amerykańskich uczelniach – John Clarke, Michel H. Devoret i John M. Martinis – zostali laureatami Nagrody Nobla z fizyki za odkrycie makroskopowego tunelowania kwantowo-mechanicznego i kwantyzacji energii w obwodzie elektrycznym. Wpłynęły one na rozwój kryptografii kwantowej i komputerów kwantowych.

  • Fot. Adobe Stock

    Prof. Buchner: nagrodzone Noblem badania otwierają drogę dla nowych technologii

    Odkrycie efektów kwantowych w makroskopowym układzie otwiera drogę dla nowych technologii – powiedział we wtorek PAP prof. Teodor Buchner z Politechniki Warszawskiej. Dodał, że opisane przez noblistów zjawiska będą miały duży wpływ na naukę i gospodarkę przyszłości.

Najpopularniejsze

  • Biolożka ewolucyjna Ella Al-Shamahi, obok - replika kości H. florensis, jaskinia Liong Bua, Flores, Indonezja; fot. materiały prasowe BBC

    Ekspertka: ewolucja człowieka się zatrzymała

  • Mazowsze/ Celtyckie narzędzie do trepanacji czaszki odkryte na Łysej Górze

  • Znamy finalistów Popularyzatora Nauki

  • Psycholog: tłumiona złość to prosta droga do symptomów depresji

  • Śmierć komórki, czyli jak nasze ciało uczy się umierać i odnawiać

  • Fot. Adobe Stock

    Mikrobiom jelitowy wpływa na pociąg do alkoholu

  • Dieta ketogeniczna może mieć w dłuższej perspektywie szkodliwy wpływ na metabolizm

  • Mgła mózgowa w czasie menopauzy może być skutkiem zmian w strukturze mózgu

  • Operacje bariatryczne skuteczniejsze niż Ozempic w długofalowej poprawie zdrowia

  • Bieganie częściowo naprawia to, co psują fast foody

Biolożka ewolucyjna Ella Al-Shamahi, obok - replika kości H. florensis, jaskinia Liong Bua, Flores, Indonezja; fot. materiały prasowe BBC

Ekspertka: ewolucja człowieka się zatrzymała

Ewolucja człowieka jakiś czas temu praktycznie się zatrzymała. Z powodu nowoczesnej medycyny czynniki selekcji naturalnej nie działają tak jak kiedyś – powiedziała PAP brytyjska biolożka ewolucyjna Ella Al-Shamahi.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera