Fiński zespół badawczy, kierowany przez Robina Rasa z Uniwersytetu Aalto przy wsparciu naukowców z Uniwersytetu w Jyväskylä opracował powierzchnię, z której kropelki wody zsuwają się z niespotykaną dotąd skutecznością. Zdaniem twórców może to zrewolucjonizować zarówno domowe porządki, jak i przemysł.

Krople wody przywierają do szkła okiennego czy płatków róż, które charakteryzują się dużym tarciem. Natomiast z liści lotosu czy pokrytych teflonem naczyń kuchennych krople łatwo się zsuwają - nawet przy małych kątach nachylenia. Sposób, w jaki woda przylega do powierzchni lub z niej się zsuwa, ma wpływ na gastronomię, transport, optykę, przemysł samochodowy i setki innych dziedzin.

Opracowane przez fińskich naukowców nowego typu powierzchnie przypominające ciecz oferują wiele korzyści technicznych w porównaniu z tradycyjnym podejściem. Chodzi o warstwy molekularne jednocześnie wysoce mobilne i kowalencyjnie związane z podłożem, które działają jak warstwa smaru pomiędzy kropelkami wody a samą powierzchnią. Zespół badawczy kierowany przez Rasa wykorzystał specjalnie zaprojektowany reaktor do utworzenia płynnej warstwy cząsteczek, zwanej samoorganizującymi się monowarstwami (SAM), na powierzchni krzemu.

Powszechne wprowadzenie w przyszłości tego rodzaju powierzchni mogłoby ulepszyć wiele technologii domowych i przemysłowych. Potencjalne zastosowania dotyczą na przykład wykorzystujących ciecze instalacji grzejnych i chłodzących, odladzania i zapobiegania zaparowaniu, a także mikrofluidyki – gdy małe kropelki muszą być płynnie przemieszczane, jak w głowicy drukarki czy urządzeniu do analiz medycznych.

Popularnym zastosowaniem mogłyby być również samoczyszczące się powierzchnie, chociażby okna czy sprzęt medyczny.

Na razie główna wadą uzyskanych powłok SAM jest to, że są bardzo cienkie i wrażliwe na mechaniczne uszkodzenia. Jednak dzięki uzyskanej wiedzy autorzy badań mają nadzieję stworzyć trwalsze powłoki do praktycznych zastosowań.(PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ agt/