Pierwsze w Polsce laparoskopowe pobranie fragmentu wątroby od żywego dawcy

„To szansa na zwiększenie liczby transplantacji” - podkreśla w informacji przekazanej PAP rzecznik WUM Jarosław Kulczycki. Pierwsze w Polsce laparoskopowe pobranie fragmentu wątroby od żywego dawcy przeprowadzono w Klinice Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, kierowanej przez prof. Michała Grąta. Jak na razie to jedyny ośrodek w Polsce, w którym wykonuje się pobrania fragmentów wątroby od żywych dawców. Teraz po raz pierwszy pobrano fragment wątroby małoinwazyjną metodą laparoskopową.

„Dotychczas wszystkie pobrania fragmentów wątrób od żywych dawców wykonywano metodą klasyczną, przez cięcie powłok brzusznych pod łukami żebrowymi. Wprowadzenie dostępu małoinwazyjnego pozwala na szybszy powrót do aktywności, dalsze zmniejszenie ryzyka powikłań i ograniczenie bólu w okresie pooperacyjnym dla zdrowych osób decydujących się na oddanie fragmentu własnej wątroby dla dziecka” - wyjaśnia prof. Michał Grąt, najmłodszy kierownik kliniki chirurgicznej w kraju.

Dodaje, że dawca został wypisany ze szpitala po 7 dniach od operacji bez powikłań. „Fragment wątroby został wykorzystany do przeszczepienia u 2-letniego dziecka, dla którego transplantacja była jedyną szansą na przeżycie. Narząd podjął czynność bezpośrednio po przeszczepieniu. Dziecko jest już w domu z rodzicami. Transplantację wykonano ponad miesiąc temu” - tłumaczy specjalista.

Do przeszczepu wątroby wystarczy pobrać jedynie fragment tego narządu. Tak właśnie się postępuje w przypadku przeszczepień od żywego dawcy – pobierany jest tylko fragment wątroby, gdyż narząd ten potrafi się regenerować.

Przeszczepianie fragmentów wątrób pobranych od żywego dawcy stanowi obecnie ponad połowę wszystkich transplantacji wątroby u dzieci w Polsce. Dzięki współpracy z Kliniką Chirurgii Dziecięcej i Transplantacji Narządów Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie, kierowaną przez prof. Piotra Kalicińskiego, od 1999 r. w Klinice Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby WUM wykonano 463 pobrania fragmentów wątrób od żywych dawców, które były wykorzystane do transplantacji u dzieci. „Blisko 25-letnia współpraca obu ośrodków transplantacyjnych pozwoliła na znaczne zwiększenie dostępności przeszczepiania wątroby u dzieci i zmniejszenie śmiertelności na liście oczekujących” - zaznacza Jarosław Kulczycki.

Wykorzystanie dostępu małoinwazyjnego do pobrań fragmentów wątrób od żywych dawców jest kolejnym osiągnięciem w polskiej transplantologii. Wykonanie tej operacji było możliwe dzięki rozwojowi programu pobrań fragmentów wątrób metodą klasyczną i programu laparoskopowych resekcji wątrób w Klinice Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby.

Operację przeprowadził prof. Michał Grąt w asyście prof. Waldemara Patkowskiego, dr n. med. Macieja Krasnodębskiego i lek. Pawła Rykowskiego. Znieczulenie przeprowadziła dr Marta Dec. W zabiegu brały udział instrumentariuszki: mgr Marzena Kaczmarska i mgr Anna Anyszkiewicz oraz anestetyczka: Ewa Gniatkowska. Fragment wątroby przeszczepił w Centrum Zdrowia Dziecka Zespół prof. Piotra Kalicińskiego.

Niedawno specjaliści Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego pod kierunkiem prof. Michała Grąta po raz pierwszy w Polsce przeszczepili dwóm dorosłym pacjentom wątrobę pobraną od jednego dawcy. Podzielono ją na dwie części.

Operacja polegała na podziale narządu pobranego od zmarłego dawcy i przeszczepieniu prawej części wątroby dla jednego biorcy i lewej części wątroby dla drugiego biorcy. Wkrótce ma być więcej takich zabiegów. Dzięki temu również możliwe będzie zwiększenie liczby przeszczepień, co ma niezwykle istotne znaczenie z uwagi na niewystarczającą liczbę dostępnych narządów.

Metoda ta jest szansą na przeszczepienie wątroby dla chorych o niewielkiej masie ciała, szczególnie narażonych na zgon z powodu długiego oczekiwania na transplantację. W tym przypadku jedna wątroba pobrana od dawcy zmarłego może uratować życie dwóch osób.

Warszawski Uniwersytet Medyczny przoduje w naszym kraju w transplantacja różnego typu. Prawie co czwarty narząd unaczyniony, taki jak nerka, wątroba i trzustka, przeszczepiany jest w klinikach WUM. W 2022 r. przeprowadzono tam 340 transplantacji narządów unaczynionych, czyli 23 proc. wszystkich transplantacji jakie w ubiegłym roku wykonano w ośrodkach transplantacyjnych w całym kraju. Według Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji „Poltransplant” w 2022 r. przeszczepiono w Polsce 1399 narządów (o ponad 120 więcej niż rok wcześniej).

„Na WUM odbywa się prawie połowa wszystkich przeszczepień trzustki w Polsce, ponad połowa transplantacji wątroby i prawie połowa przeszczepień nerki od dawcy żywego” – twierdzi prof. Wojciech Lisik, prorektor ds. klinicznych i inwestycji Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. (PAP)

Autor: Zbigniew Wojtasiński

zbw/ bar/