Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w latach 1975-2016 niemal potroiła się liczba osób otyłych. Gdy chodzi o porady dotyczące utraty wagi, kluczową rolę odgrywają lekarze ogólni. Jakość informacji i wzajemne zrozumienie pomiędzy lekarzami a pacjentami wpływa na stan zdrowia pacjenta, zaufanie do lekarza i przestrzeganie jego zaleceń.

Wcześniejsze badania wykazały, że pacjenci i lekarze często mają odmienne podejście do kwestii wagi. Pacjenci mają tendencję do przypisywania nadwagi czynnikom, których nie mogą kontrolować (jak genetyka czy hormony), podczas gdy lekarze przypisują ją czynnikom behawioralnym, a tym samym możliwym do kontrolowania (jak odżywianie czy aktywność fizyczna). Chociaż wiele czynników wpływa na wagę i zdrowie pacjentów, różnice w postrzeganiu wagi mogą pogorszyć interakcje lekarz-pacjent.

Badanie przeprowadzone przez zespół Laetitii Gimenez z uniwersytetu w Tuluzie miało na celu przeanalizowanie, czy interakcje między pacjentami a ich lekarzami, mierzone na podstawie ich niezgody na informacje i porady udzielone podczas konsultacji, różniły się w zależności od wskaźnika masy ciała pacjenta.

Dwudziestu siedmiu lekarzy ogólnych i 585 pacjentów z trzech regionów we Francji wzięło udział w ilościowej fazie projektu we wrześniu i październiku 2007 r. i wypełniło kwestionariusze zbierające opinie lekarzy ogólnych i pacjentów na temat informacji i porad udzielonych na koniec konsultacji.

Analizowano różnice dotyczące oświadczeń pacjenta i lekarza na temat działań, informacji i porad podczas tej samej wizyty, stanu zdrowia pacjenta oraz postrzeganej jakości ich relacji. Na przykład pytania dotyczące utraty wagi brzmiały: „Czy podczas konsultacji Twój lekarz doradził Ci schudnąć?” (odpowiedzi pacjentów) i jego odzwierciedleniem „Czy podczas konsultacji poradziłeś temu pacjentowi, aby schudł?” (odpowiedzi lekarzy). Różnice w odpowiedziach udzielanych przez lekarzy i ich pacjentów posłużyły do określenia niezgodności.

Zgodność między pacjentami a lekarzami była słaba (20-40 proc. zgodności) lub umiarkowana (40-60 proc. zgodności) w przypadku większości pytań, w tym pytań dotyczących działań, informacji, porad i stanu zdrowia pacjenta omawianych podczas wizyty u lekarza. Zgodność była bardzo słaba (mniej niż 20 proc. zgodności) w przypadku pytań o postrzeganą jakość relacji pacjent-lekarz.

Naukowcy odkryli również, że im większa jest nadwaga, tym większa niezgoda między lekarzem a pacjentem. Było to szczególnie wyraźne w przypadku porad udzielanych przez lekarzy w kwestiach związanych z wagą i stylem życia. W porównaniu z pacjentami z prawidłowym BMI, pacjenci z nadwagą częściej nie zgadzali się ze swoimi lekarzami w kwestii porad dotyczących odchudzania, większej aktywności fizycznej oraz odżywiania.

Źródło: DOI: 10.1093/fampra/cmac086 (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ ekr/