Nauka dla Społeczeństwa

17.04.2024
PL EN
20.09.2021 aktualizacja 20.09.2021

Mobilna instalacja artystyczna inspirowana zjawiskami fizyki kwantowej

Instalacja artystyczna "Light, colour and Space". Wiedeń 2006, Karolina Paterek Instalacja artystyczna "Light, colour and Space". Wiedeń 2006, Karolina Paterek

Mobilna instalacja artystyczna zainspirowana polaryzacją i fizyką kwantową powstanie na Uniwersytecie Gdańskim. Projekt z zakresu „art and science”, którego celem jest popularyzacja idei kwantowych przez sztukę, zostanie wykonany przez prof. Tomasza Paterka z Uniwersytetu Gdańskiego oraz dr Karolinę Wojnowską-Paterek, artystkę i architektkę z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Małżeństwo otrzymało na projekt pt. “Podróże światła”  6600 dolarów z mini grantu Foundational Questions Institute (FQXi) - niezależnej, finansowanej filantropijnie organizacji non-profit, prowadzonej przez naukowców dla naukowców.

„Pomysł pojawił się… w domu. Moja żona jest artystką, ja jestem fizykiem, wiele rozmawiamy o różnych aspektach świata. Karolina namówiła mnie na zaaplikowanie do FQXi. Miała pomysł na instalację, która zilustruje +bycie w dwóch miejscach jednocześnie+ — fundament fizyki kwantowej” - mówi PAP-Nauka w Polsce prof. Tomasz Paterek z Wydziału Matematyki, Fizyki i Informatyki UG.

Pomysł od strony artystycznej jest kontynuacją działań przestrzennych, którymi Karolina Wojnowska-Paterek Wydziału Sztuk Pięknych UMK, zajmowała się kilka lat wcześniej. Jej instalacje były wystawiane m.in. w Niemczech, Austrii, Singapurze i Polsce. „Były to moje eksperymentalne projekty dotyczące kształtowania przestrzeni za pomocą światła” - informuje PAP – Naukę w Polsce Wojnowska-Paterek.

„W nowej instalacji widz będzie uczestniczył, będzie do niej wchodził. Będąc częścią ruchomego układu zbudowanego ze szkła stanie się nie tylko zewnętrznym obserwatorem, tego co dzieje się wewnątrz, ale ponieważ wnętrze instalacji będzie rejestrowane i w czasie rzeczywistym odwzorowane w większej przestrzeni zewnętrznej, będziemy mieli wrażenie że jesteśmy częścią tego doświadczenia” - tłumaczy Karolina Wojnowska-Paterek.

Artystka dodaje, że „za pośrednictwem mediów mamy dziś łatwy dostęp do wiedzy, jednakże duża część społeczeństwa nie potrafi z niego korzystać”. „Zadając przypadkowo wybranej młodzieży pytanie, jak działa telefon komórkowy, nie usłyszałam odpowiedzi, chociaż każdy potrafi go obsłużyć. Łączy się to między innymi z brakiem umiejętności obserwowania zjawisk otaczającej nas przyrody, co pociąga za sobą niemożność zbudowania wyobrażenia o zjawiskach wymagających bardziej abstrakcyjnego myślenia” - zauważa artystka.

Jej zdaniem „sztuka dostępna dla wszystkich, prezentowana w miejscach publicznych, inspirowana zjawiskami np. fizyki ma ogromny potencjał w przybliżeniu takich zjawisk”. „Chodzi o to, żeby zaciekawić odbiorcę tematem w taki sposób, żeby o nim myślał i chciał rozwijać swoją wiedzę o świecie. Sztuka daje możliwość pokazania tematu w niekonwencjonalny sposób, który angażuje widza” – zaznacza artystka.

Light colour and space, Karolina Paterek, Vienna 2006
Light colour and space, Karolina Paterek, Vienna 2006

W jaki sposób zostanie stworzona taka instalacja artystyczna? „Najpierw powstają teoretyczne koncepcje, szkice, projekty a potem przechodzi się do wykonania instalacji artystycznej”. „W trakcie pracy nad wykonaniem, modelami powstaje ostateczna forma rzeźby. To nie jest doświadczenie fizyczne. Ta praca ma mieć wartości artystyczne, musi być atrakcyjna wizualnie, niepowtarzalna, zrobić na odbiorcy niezapomniane wrażenie” - podkreśla artystka.

Jeszcze nie wiadomo, gdzie stanie instalacja. „Naszym zamiarem jest zbudowanie mobilnej instalacji, którą mamy nadzieję pokazać w kilku miejscach. Mogą to być centra nauki, muzea czy domy kultury. Zapraszam do kontaktu czytelników, którzy chcieliby wystawić instalację w swoich jednostkach” - zachęca prof. Tomasz Peterek.

Grant z FQXi wpisuje się w zainteresowania naukowe fizyka, które oscylują wokół fizyki kwantowej i wspiera popularyzację idei kwantowych.  „Fizyka kwantowa znana jest z abstrakcyjnego sformułowania i nieoczekiwanych przewidywań. Zmusza do odrzucenia koncepcji, które wykształciliśmy poznając od dziecka makroskopowy świat wokół nas. Jej domeną stosowalności jest mikroświat, niedostępny bezpośredniemu działaniu zmysłów” - wyjaśnia fizyk. „Sztuka może wypełnić tę lukę i poprzez odpowiednio spreparowaną przestrzeń dać odbiorcom wrażenia blisko odpowiadające ideom kwantowym” - dodaje.

Nabór o tzw. „duże granty” z FOXi otwierany jest raz na rok lub co dwa lata i może o nie aplikować każdy, a nabór ma zazwyczaj przewodni temat związany z podstawami fizyki i/lub kosmologią. O tzw. „małe granty” mogą aplikować wyłącznie członkowie instytutu FQXi. Zazwyczaj wspierają one podróże, wykłady, warsztaty, ale również popularyzację nauki.

PAP-Nauka w Polsce

amk/ ekr/ 

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024