Nauka dla Społeczeństwa

28.03.2024
PL EN
13.04.2021 aktualizacja 14.04.2021

Precyzyjne pozycjonowanie to nie tylko GPS

Źródło: Materiały prasowe Źródło: Materiały prasowe

Obok powszechnie znanego GPS do wyznaczania pozycji służą także inne systemy, m.in. europejski Galileo. Współpraca wielu globalnych systemów nawigacji to przedmiot licznych badań naukowych. Precyzja pomiarów przekłada się na prawidłowe działanie nawigacji dla pojazdów czy dronów, aplikacji dla sportowców, inteligentnych zegarków, koordynację komunikacji miejskiej.

W zastosowaniach naukowych precyzyjne pozycjonowanie jest niezbędne do realizacji geodezyjnych układów odniesienia, wyznaczania położenia środka masy Ziemi, badania deformacji skorupy ziemskiej, ruchów płyt tektonicznych, tektonicznych ruchów wewnątrz płytowych, monitorowania i prognozowania trzęsień ziemi oraz erupcji wulkanicznych, generowania skali czasu czy badania atmosfery.

GDZIE NIE DOCIERA SYGNAŁ SATELITARNY

Coraz większy wpływ europejskiego systemu Galileo na dokładność metod pozycjonowania obserwują naukowcy z Wydziału Inżynierii Lądowej i Geodezji Wojskowej Akademii Technicznej. Doktorant Damian Kiliszek i dr hab. inż. Krzysztof Kroszczyński wyjaśniają, że współdziałanie kilku systemów pozycjonowania jest konieczne, aby zwiększyć możliwość zastosowania urządzeń do nawigacji.

Współpraca wielu systemów jest ważna w trudnych warunkach obserwacyjnych. Takie warunki występują m.in. na terenach miejskiej zabudowy, w centrach miast i w obszarach zadrzewionych – gdzie tworzą się kaniony, do których dociera sygnał z niewielu satelitów.

Metody pozycjonowania z wykorzystaniem Globalnych Systemów Nawigacji Satelitarnej rozwijają się bardzo intensywnie od ponad 10 lat. Powszechnie znany GPS to amerykański system stworzony wiele lat temu. Na takiej samej zasadzie działa drugi w pełni operacyjny rosyjski system GLONASS oraz nowo powstające: europejski GALILEO i chiński BDS – choć ich funkcjonowanie warunkują inne satelity, na różnych wysokościach. Zarówno system GPS jak i GLONASS przechodzą obecnie modernizację, a Galileo i BDS są bliskie osiągnięcia pełnej zdolności operacyjnej, dzięki czemu rośnie liczba dostępnych satelitów i dokładność pozycjonowania.

BŁĘDY PRZY PRZECHODZENIU PRZEZ ATMOSFERĘ

Sygnał wysyłany przez satelitę doznaje różnych błędów, a naukowcy stosują różne metody ich eliminowania. Najczęściej stosowaną metodą są pomiary różnicowe. Pomiary te wymagają sieci stacji referencyjnych o znanych współrzędnych. Nawiązanie pomiarów na stacje referencyjne pozwala na różnicowanie obserwacji, dzięki czemu istnieje możliwość zredukowania liczby błędów. W ostatnich latach upowszechniła się inna metoda, zwana absolutną i określana skrótem PPP (ang. Precise Point Positioning). W tej metodzie nie trzeba nawiązywać połączenia z żadną inną stacją, można wykonać pomiary za pomocą jednego odbiornika.

Każda z metod ma swoje wady i zalety. W metodzie różnicowej od razu otrzymywany jest wynik z wysoką dokładnością, w metodzie absolutnej trzeba odczekać pewien czas (czas zbieżności), zanim pewne elementy się odpowiednio skorelują, aby ustalić dokładną pozycję. Metoda absolutna z kolei nie wymaga żadnych połączeń sieciowych, w tym internetowych i na wynik nie przenoszą się błędy stacji nawiązania. Metoda PPP jest adekwatna dla pomiarów, które wykorzystują więcej niż jeden system GNSS.

KAŻDY SYSTEM Z OSOBNA I WSZYSTKIE RAZEM MAJĄ CHARAKTER GLOBALNY

„Jeśli do obliczeń wykorzystuje się jednocześnie systemy GPS, GLONASS oraz Galileo, wówczas zwiększa to liczbę obserwowanych satelitów, poprawia geometrię i zwiększa liczbę dostępnych sygnałów. Wszystko to przekłada się na większą dokładność pomiarów oraz skraca czas zbieżności pozycjonowania” - podsumowują Damian Kiliszek i dr hab. inż. Kroszczyński.

Dokładne wyniki swoich badań naukowcy opisali w czasopiśmie „Measurement”. Wynika z nich, że szczególny wpływ na poprawę otrzymanych wyników miał rozwój systemu Galileo, lecz nadal największy wpływ na dokładność pozycjonowania multi-GNSS ma system GPS. System Galileo pozwala już na wyznaczenie pozycji w każdym miejscu na Ziemi, wyniki otrzymane w 2019 r. są o 50 proc. lepsze niż te z 2017 r.

Artykuł źródłowy: „Performance of the precise point positioning method along with the development of GPS, GLONASS and Galileo systems" można znaleźć tutaj: https://doi.org/10.1016/j.measurement.2020.108009

PAP – Nauka w Polsce, Karolina Duszczyk

kol/ ekr/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024