Dane literaturowe na temat stosowania preparatów z cynkiem w leczeniu infekcji oddechowych są na razie sprzeczne, podkreślają autorzy pracy. Dlatego potrzeba więcej badań, by można było rekomendować stosowanie preparatów z cynkiem w prewencji lub terapii tych schorzeń.

Naukowcy z Pierwszego Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu Medycznego im. I.M. Sieczenowa we współpracy z kolegami z Niemiec i Grecji doszli do takich wniosków po dokonaniu przeglądu artykułów naukowych dotyczących roli cynku w ograniczaniu ryzyka zakażeń układu oddechowego, jak również w ich leczeniu.

Jak przypominają, cynk jest niezbędny dla prawidłowego metabolizmu i funkcjonowania układu rozrodczego, sercowo-naczyniowego oraz nerwowego. Jest również bardzo ważny dla układu odporności – reguluje m.in. powielanie się i dojrzewanie białych krwinek, w tym odpowiedzialnych za wychwytywanie i trawienie mikroorganizmów, a także za produkcję przeciwciał. Ponadto jony cynku biorą udział w regulowaniu procesów zapalnych. Dlatego prawidłowy poziom tego mikroelementu w organizmie wspiera naszą odporność na choroby zakaźne i choroby o podłożu zapalnym.

„Zgodnie z aktualnymi szacunkami ryzyko wystąpienia niedoborów cynku dotyczy ponad 1,5 mld osób na świecie. W Rosji niedobory tego mikroelementu występują u 20-40 proc. populacji, a w niektórych regionach nawet 60 proc. Biorąc pod uwagę kluczową rolę cynku w regulowaniu naszej odporności, można przypuszczać, że niedobory te mogą stanowić czynnik ryzyka zapadalności na choroby zakaźne” - skomentował kierujący zespołem badawczym, kierownik Laboratorium Dietetyki Molekularnej na Uniwersytecie im. Sieczenowa prof. Anatolij Skalny.

Z przeglądu prac, którego dokonał badacz razem ze współpracownikami, wynika m.in., że kationy cynku w połączeniu z pirytionianem cynku hamują aktywność enzymu koronawirusa SARS o nazwie polimeraza RNA (polimeraza RNA zależna od RNA), który jest kluczowy dla powielania się cząstek wirusa. Dlatego jony cynku mogą być brane pod uwagę, jako potencjalny czynnik przeciwwirusowy w leczeniu COVID-19.

Badania sugerują też, że chlorochina, lek zwiększający napływ jonów cynku do komórek, może być pomocna w zwalczaniu infekcji SARS-CoV-2. Badania na ten temat wzbudziły jak dotąd wiele kontrowersji. Obecnie niektórzy naukowcy sugerują, że suplementacja cynkiem w połączeniu z podawaniem chlorochiny, albo wyłącznie podawanie suplementów cynku, mogłoby dać pozytywne wyniki u pacjentów z COVID-19. Potrzebne są jednak dobrze zaplanowane badania, aby to zweryfikować.

Obserwacje dotyczące innych wirusów, np. z rodzaju rinowirusów, powodujących ostre infekcje oddechowe, wskazują, że wzrost poziomu cynku w komórkach hamuje replikację (powielanie się) cząstek wirusa, a także pobudza produkcję interferonu alfa, substancji o działaniu przeciwwirusowym.

Ponadto niedobory cynku są uważane za jeden z czynników ryzyka rozwoju zapalenia płuc, zwłaszcza u seniorów. Osoby z wyższym poziomem cynku w surowicy krwi miały w badaniach o ok. 48 proc. niższe ryzyko zapalenia płuc w porównaniu z tymi, u których poziom cynku był niższy. Poza tym, stosowanie suplementu z cynkiem (75 miligramów cynku dziennie) skracało czas trwania objawów zapalenia płuc u dorosłych, ale nie u dzieci. Nie wpływało jednak na ciężkość choroby. Inne badanie nie wykazało jednak podobnej zależności.

Z dostępnych danych wynika ponadto, że jony cynku mają działanie przeciwzapalne, dzięki czemu ograniczają uszkodzenie tkanki płuc w przebiegu zapalenia płuc. Cynk zwiększa również odporność organizmu na infekcje bakteryjne, a zapalenie płuc wywołane przez bakterie często jest powikłaniem zakażeń wirusowych (np. grypy).

Jak podsumowują autorzy pracy (https://www.spandidos-publications.com/10.3892/ijmm.2020.4575), odpowiedni poziom cynku w organizmie może zmniejszyć prawdopodobieństwo zakaźnej choroby górnych i dolnych dróg oddechowych, zapalenia płuc i jego powikłań. Poza tym, również pośrednie wskazówki sugerują, że cynk może być skuteczny w walce z COVID-19. Wciąż jednak za mało jest dowodów naukowych, które pozwoliłyby na tej podstawie stworzyć rekomendacje odnośnie przyjmowania cynku w profilaktyce i leczeniu infekcji koronawirusem, podkreślają. (PAP)

Autorka: Joanna Morga

jjj/ agt/