W środę po raz pierwszy obchodzony jest Dzień Nauki Polskiej. Jako datę corocznych obchodów wyznaczono 19 lutego, czyli dzień urodzin Mikołaja Kopernika. Święto jest wyrazem uznania dla dokonań polskich naukowców, ma stanowić inspirację do pójścia w ślady wybitnych polskich badaczy i wzmocnić zainteresowanie nauką. W Toruniu z tej okazji odbędzie się Gala Nauki Polskiej. Weźmie w niej udział wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin.

"Cieszę się, że co roku 19 lutego będziemy świętować dorobek polskich naukowców. 19 lutego to dzień urodzin Mikołaja Kopernika - najsłynniejszego z polskich uczonych. Tego dnia w Toruniu — miejscu nieprzypadkowym, związanym z patronem tego święta — nie tylko wręczymy doroczne nagrody najwybitniejszym polskim uczonym, wybitnym dydaktykom, ale i będziemy mogli być świadkami opery matematycznej. To wybitne wrażenie artystyczne" - powiedział PAP minister Jarosław Gowin. Po gali odbędzie się bowiem pokaz widowiska „Opera matematyczna – Paradoksalny Rozkład Sfery”.

Obchody Dnia Nauki Polskiej zbiegają się z corocznym Świętem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

"To dla nas powód do satysfakcji, że Święto Nauki przypada w dniu urodzin naszego patrona, kiedy obchodzimy również święto naszego uniwersytetu. Satysfakcję daje również fakt pierwszych obchodów Dnia Nauki Polskiej właśnie w Toruniu. Będzie to dla nas okazja do zaprezentowania UMK, jako przodującej uczelni badawczej, zaprezentowania naszych osiągnięć i planów na przyszłość" - powiedział PAP rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu prof. Andrzej Tretyn.

W Polsce mamy 81,5 tys. badaczy, którzy pracują w 645 placówkach. Poza tym w naszym kraju uczy się ok. 1,2 mln studentów i 39 tys. doktorantów. W środę w Toruniu pojawią się przedstawiciele władz wielu uniwersytetów i uczelni z całej Polski, badacze, doktoranci i studenci. Galę, która odbędzie się w Centrum Kulturalno-Kongresowym Jordanki, honorowym patronatem objął prezydent RP Andrzej Duda.

Podczas uroczystości wręczone zostaną Nagrody Prezesa Rady Ministrów – przyznawane za rozprawy doktorskie i habilitacyjne oraz działalność naukową. Ogłoszeni zostaną również laureaci Nagród Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w 5 kategoriach: za całokształt dorobku, znaczące osiągnięcia w zakresie działalności naukowej, w zakresie działalności dydaktycznej, działalności wdrożeniowej i działalności organizacyjnej.

Eksponowany będzie także egzemplarz księgi „De revolutionibus orbium coelestium" ("O obrotach sfer niebieskich") Mikołaja Kopernika, pochodzący z Biblioteki Księcia Albrechta Hohenzollerna, w oryginalnej oprawie z epoki. Ze względów konserwatorskich prezentacja potrwa maksymalnie 6 godzin.

W uzasadnieniu ustawy wprowadzającej Dzień Nauki Polskiej, której autorami była grupa posłów PiS, ustanowienie nowego święta państwowego "stanie się wyrazem najwyższego uznania dla dokonań rodzimych naukowców w ponad 1000-letniej historii naszego narodu i państwa". Projektodawcy zaznaczyli, że przez stulecia nauka stanowiła kluczowy impuls do rozwoju intelektualnego, społecznego i gospodarczego. "Działo się tak również w okolicznościach dla naszego narodu skrajnie trudnych. Podczas niszczących wojen, rozbiorów i okupacji nauka odgrywała istotną rolę w kształtowaniu kolejnych pokoleń polskich elit poczuwających się do odpowiedzialności za los wspólnoty" - przypomnieli autorzy ustawy.

Podkreślili, że odkrycia polskich badaczy nieraz wywierały przemożny wpływ na bieg dziejów całej ludzkości. Wśród najwybitniejszych rodzimych naukowców wskazano oprócz Mikołaja Kopernika również Jana Heweliusza, Ignacego Łukasiewicza, Karola Olszewskiego, Zygmunta Wróblewskiego, Marię Skłodowską-Curie, Henryka Arctowskiego, Ludwika Hirszfelda, Jana Czochralskiego i Stefana Banacha. "Teoria heliocentryczna, lampa naftowa czy odkrycie radu i polonu to tylko kilka przykładów licznych osiągnięć Polek i Polaków będących najlepszą wizytówką naszego kraju" - czytamy w uzasadnieniu ustawy.

PAP - Nauka w Polsce, Tomasz Więcławski

twi/ ekr/