Zanim spowoduje serię wybuchów, najpierw oszałamia publiczność zmieniającymi się kolorami swoich "wód chemicznych", wylewa na siebie "znikającą wodę" i ostrzega, czego "nigdy przenigdy" nie wolno robić z ciekłym azotem. "Czyli dokładnie tego, co za chwilę zrobię" - dodaje dr Andrew (Zbyszek) Szydło, powodując wybuch śmiechu podekscytowanych widzów.
Dr Szydło - harcmistrz i pedagog popularyzujący chemię w rodzimej Wielkiej Brytanii i w Polsce, skąd pochodzi jego rodzina - jest finalistą w kategorii Naukowiec konkursu Popularyzator Nauki, organizowanego przez serwis PAP - Nauka w Polsce oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Jeśli ktoś nie wierzy, że można przeprowadzić 25 eksperymentów w 15 minut, co więcej - wyjaśnić prezentowane w tym czasie zjawiska na poziomie naukowym i nie stracić przy tym tchu - może sprawdzić to na jednym z dziesiątek filmików z dr. Zbyszkiem Szydło w roli głównej opublikowanych w serwisie You Tube. Warto przygotować się na to, że może być trudno opuścić kanał TED po jednym "odcinku".
"Ten człowiek wygląda jak nauka" - czytamy w komentarzach. Na pewno dzięki niemu nauka wygląda jak film akcji. I to nie tylko chemia - nauka o substancjach, jak ją nazywa popularyzator, ale również fizyka - nauka o materii i energii, a nawet historia - jeśli jest to historia odkryć naukowych i ich fascynujących zastosowań.
Ale popularyzator wcale nie potrzebuje widowiska, żeby zdobyć ponad 2 miliony 300 tys. wyświetleń. I nie chodzi wcale o krótki naukowy "teledysk", ale o półtoragodzinny wykład. "Magia chemii" to jeden z wielu takich pełnometrażowych filmów, gdzie aktor to elegancko ubrany nauczyciel, stojący przy stylowym biurku i posługujący się rekwizytami takimi jak... szczotka do zamiatania czy balonik.
Dr Zbigniew (Andrew w angielskim środowisku) Szydło urodził się w rodzinie polskich emigrantów w Wielkiej Brytanii. Od 1975 r. uczy chemii w Highgate School. Od 22 lat popularyzuje naukę, wygłaszając - poza spotkaniami w szkołach średnich oraz uniwersytetach - referaty popularnonaukowe dla szerszej publiczności. Nuda - częsta implikacja słowa "referat" - w tym przypadku omija sale wykładowe szerokim łukiem. Publiczność ogląda eksperymenty wykonywane wcześniej przez światowej sławy naukowców, ale też autorstwa samego Szydło.
Pokazy Zbigniewa Szydło poruszają zagadnienia z historii chemii, chemii stosowanej, alchemii, a przeplatane są muzyką i barwami. Towarzyszy im huk błyskawic, a jedno doświadczenie wynika z drugiego, dzięki czemu "showman" trzyma publiczność w napięciu do ostatniego eksperymentu. Fabułę spektaklu jednego aktora tworzą zjawiska chemiczne.
Blisko dwuipółmilionową publiczność popularyzator zgromadził na kanale Royal Institution of Great Britain. Jest to najbardziej prestiżowa instytucja tego typu na świecie. Szydło wygłosił tam 6 referatów w ciągu ostatnich 6 lat, każdy na inny temat, i ma kolejne zaproszenie na rok 2020.
Nie zapomina o swoich korzeniach. W Polsce występował w szkołach w Żyrardowie, Tomaszowie Mazowieckim, Płocku, Wąchocku, Zakopanem, Krośnie i na uniwersytetach w Łodzi i w Opolu. Publiczność dr. Szydło to nie tylko młodzież szkolna, ale również członkowie instytucji/organizacji zawodowych i charytatywnych, a także Związek Harcerstwa Polskiego na Emigracji.
W ubiegłym roku akademickim dr Szydło wygłosił 102 referaty (w tym 17 w języku polskim), których wysłuchało 20 tys. młodych osób ze szkół i uczelni. W tym 17 w języku polskim. W ramach działalności Stowarzyszenia Techników Polskich w Wielkiej Brytanii wykładał w polskich szkołach, polskiej Ambasadzie w Londynie, na zbiórkach harcerskich i na kolonii zuchowej w Walii. Szydło również wystąpił w szkołach w Wąchocku, Zakopanem, w Domu Ludowym w Kościelisku i na Uniwersytecie Opolskim (5 wykładów w ciągu dwóch dni). Występował na festiwalach naukowych w Shambala i Ulverston.
O rozmaitych zagadnieniach chemicznych opowiadał na uniwersytetach w Cambridge, Sheffield, Kent at Canterbury, Durham, University College London. Poza Royal Institution of Great Britain występował na Cheltenham Science Festival i w Hampton Court. Uczestniczył w TedX Newcastle, TedX Manchester i 15 seconds Festival w Graz w Austrii. Każdy z tych występów kończył się owacją na stojąco - a publiczność liczyła 2-3 tys. osób.
Dr Szydło specjalizuje się nie tylko w pirotechnice i widowiskach. Umie też bawić się w słowa. Jest autorem książki "Woda, która nie moczy rąk. Alchemia Michała Sędziwoja. PWN, Warszawa, 1997" i wydanego w Krakowie "Pamiętnika nauczyciela (The schoolmaster`s Diary"). Ma swoją stroną internetową, gdzie można poznać jego liczne "alter egos". Na stronie andrewszydlo.com czytamy m.in., że swój pierwszy artykuł prasowy opublikował jako 17-latek w Gazecie Niedzielnej. Opisywał tam "Wrażenia z pierwszej pracy". Jest zatem autorem, a ponadto: mechanikiem samochodowym (podróżuje kilkom własnymi zabytkowymi autami), pszczelarzem, grzybiarzem, muzykiem (gra suity wiolonczelowe Bacha zaaranżowane na skrzypce), filatelistą i fotografikiem.
PAP - Nauka w Polsce, Karolina Duszczyk
kol/ agt/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
