„Filozofuj” - magazyn dla zadających trudne pytania

W  2015 r., z inicjatywy obecnego sekretarza redakcji Roberta Kryńskiego i redaktora naczelnego Artura Szutty powstał dwumiesięcznik „Filozofuj!”. Autorów zainspirował popularny slogan o negatywnym wydźwięku "nie filozofuj". Dzięki swojemu pomysłowi chcą oni obalić stereotyp nieprzydatności wiedzy humanistycznej, szczególnie filozoficznej w codziennym życiu.

Czasopismo znalazło się w finale - w kategorii Media - tegorocznego konkursu Popularyzator Nauki, organizowanego przez serwis PAP - Nauka w Polsce oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Każdy numer poświęcony jest jednemu tematowi, zwykle jakiemuś fundamentalnemu problemowi czy filozoficznemu ujęciu ważnych kwestii społecznych. Redakcja podejmuje również "lżejsze" tematy, np. recenzuje książki z zakresu literatury pięknej i filmy, wyjaśnia znane przypowieści, objaśnia filozoficzne konteksty zjawisk społecznych, zastanawia się nad kształceniem filozoficznym (np. w szkołach średnich). W każdym numerze czytelnik znajdzie także anegdoty z życia filozofów, filozoficzne dowcipy, memy, komiksy oraz krzyżówki sprawdzające zawartą w numerze wiedzę.

Tekstom towarzyszą "kapsułki", przybliżające sylwetki filozofów i objaśniające pojęcia, które laikom mogą sprawić kłopot. Do artykułów dołączane są również pytania, które mają m.in. sprowokować problemowe podejście do materiału, a także propozycje lektur. W ostatnich latach można było m.in. poczytać filozoficzne artykuły poświęcone np. problematyce osoby, relatywizmowi, sporom bioetycznym, wiedzy pozazmysłowej, działaniu języka, sprawiedliwości, czasowi, pięknu oraz śmierci i nieśmiertelności. Co dla wielu osób może być ważne, autorzy nierzadko prezentują przeciwstawne poglądy na dane zagadnienie.

Nad całością przedsięwzięcia czuwa rada naukowa, złożona z czołowych polskich i zagranicznych filozofów. Redaktorzy dbają jednocześnie o to, aby zawarte w magazynie treści były przystępne i mogły z łatwością trafić do czytelnika nieoswojonego z filozoficznym językiem.

Twórcy kładą także nacisk na to, aby przekaz był atrakcyjny, np. dzięki ilustracjom. Z tych powodów z czasopisma skorzysta nawet młodzież szkolna. Dwumiesięcznik "Filozofuj" dostępny jest w darmowej wersji online, oraz płatnej - drukowanej. Oprócz tego powstał bogaty serwis internetowy filozofuj.eu.

Mówiąc o serwisie, warto wspomnieć o dziale "Edukacja Filozoficzna", w którym publikowane są pomoce dydaktyczne dla nauczycieli filozofii i etyki oraz innych osób, chcących krzewić filozofię wśród młodych ludzi (w tym np. rodziców). Np. darmowa, elektroniczna publikacja "Sokrates i syreny. 55 podróży filozoficznych po świecie podksiężycowym i nadksiężycowym" to przeszło 200-stronicowa publikacja do nauczania filozofii w szkole. Zawiera ilustrowane teksty źródłowe wraz z objaśnieniami i pytaniami do dyskusji na lekcjach.

Twórcy pisma podkreślają jego społeczny charakter: cztery tematy rocznie wybiera redakcja, a dwa wskazują czytelnicy w internetowym plebiscycie. Autorami są najlepsi polscy i zagraniczni filozofowie, którzy - podobnie jak redakcja - pracują bez pobierania wynagrodzenia. Również działalność pisma i organizacja towarzyszących mu akcji opiera się na wolontariacie, w który angażują się wykładowcy, studenci, doktoranci z całej Polski.

Aktywność zespołu wykracza daleko poza drukowane łamy i internet. Członkowie zespołu redakcyjnego, przy wsparciu wolontariuszy i sympatyków czasopisma, organizują kluby dyskusyjne na terenie całej Polski, poświęcone tematom poszczególnych numerów, debaty, a także letnie szkoły filozoficzne dla młodzieży. Redakcja współpracuje ze szkołami, bibliotekami, wydawnictwami, instytucjami kultury i innymi ośrodkami, z których pomocą może dotrzeć do szerszego grona odbiorców. Na przykład np. z Europejskim Centrum Solidarności współorganizuje spotkania Klubu "Filozofuj!" w Gdańsku, z Kinem pod Baranami w Krakowie - pokazy przedpremierowe filmów i prowadzone po nich dyskusje filozoficzne.

Zespół "Filozofuj" patronuje także festiwalom filmowym, np. Międzynarodowemu Festiwalowi Filmu Filozoficznego w Krakowie, konkursom, np. Powiatowemu Konkursowi Filozoficznemu "Filozofiada" dla uczniów Gimnazjum nr 4 im. ONZ we Włocławku, a także wydawanym książkom dla odbiorców w różnym wieku, np. w ramach stałej współpracy PWN czy Copernicus Center Press. Osobny rozdział to współpraca z uczelniami, instytucjami i stowarzyszeniami badawczymi, w tym - Polskim Towarzystwem Filozoficznym oraz Komitetem Nauk Filozoficznych PAN. W jej ramach redakcja patronuje lokalnym i ogólnopolskim konferencjom filozoficznym i wykładom, także poświęconym dydaktyce i skierowanym do nauczycieli. Redakcja patronuje także ogólnopolskiej Olimpiadzie Filozoficznej.

Natomiast w ramach współpracy z instytutami dziennikarstwa (UG i KUL) popularyzuje filozofię z pomocą reportaży ze spotkań Klubów "Filozofuj!", sond ulicznych, nagrywania popularyzatorskich audycji radiowych czy audiofonicznych wersji numerów magazynu. Przedsięwzięcie "Filozofuj" realizuje Fundacja Academicon przy wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Choć filozofia może nie kojarzyć się z popularnością, to o sukcesie "Filozofuj" świadczy liczba "polubień" na Facebooku, która przekroczyła 18 tys. W organizowanych w różnych miastach debatach bierze tymczasem udział od 50 do 150 osób. Magazyn drukowany rozchodzi się w nagładzie 2,8 tys. egzemplarzy.

PAP - Nauka w Polsce, Marek Matacz

mat/ zan/