Podczas długich kosmicznych misji załogom stacji kosmicznych brakuje świeżej żywności. Dlatego podejmowane są próby wytwarzania jej na orbicie – na przykład dzięki bakteriom produkującym cukry czy uprawianym na miejscu warzywom. W przyszłości także kosmiczni turyści mogą mieć apetyt na coś lepszego niż dania z tubki. Zdaniem ekspertów zapach świeżego chleba może korzystnie wpłynąć także na stan fizyczny i psychiczny astronautów.

Chociaż w ziemskich warunkach chleb jest podstawą wyżywienia, w kosmosie może zagrażać życiu. Podczas misji Gemini 3 z roku 1965 dwaj astronauci przemycili na pokład kanapkę z wołowiną. W warunkach mikrograwitacji latające swobodnie okruchy mogły się dostać do oczu, do nosa czy spowodować zwarcie w instalacji elektrycznej. Z powodu tych zagrożeń chleb został zakazany podczas misji kosmicznych – astronauci musieli się zadowolić spoistą tortillą.

Wkrótce sytuacja może się jednak zmienić. Niemiecka firma Bake In Space z Bremy wraz z ekspertami od lotów kosmicznych oraz specjalistami od żywności z kilku organizacji badawczych pracuje bowiem nad uzyskaniem niekruszącego się chleba. Najtrudniejsze w tym zadaniu jest uzyskanie właściwej tekstury - pieczywo nie może być zbyt twarde.

Nad odpowiednim piekarnikiem pracuje firma OHB System, wytwarzająca sprzęt do misji kosmicznych. Znaczącym ograniczeniem jest maksymalna moc, która nie może przekraczać 250 watów (typowy piekarnik ma moc 10 razy większą). Ponadto temperatura zewnętrznych powierzchni nie powinna przekraczać 45 stopni Celsjusza. Rozwiązaniem może być piec o małej objętości, dobrze zachowujący ciepło. Jednak możliwe jest także pieczenie pod obniżonym ciśnieniem. Ponieważ temperatura wrzenia wody maleje wraz ze spadkiem ciśnienia atmosferycznego, można by piec w niższych temperaturach. Tak przygotowany chleb byłby zdaniem ekspertów bardziej puszysty.

Nowa mieszanka ciasta i specjalnie zaprojektowany do użycia w Międzynarodowej Stacji Kosmicznej piekarnik mają zostać przetestowane podczas misji planowanej na kwiecień przyszłego roku. Cały proces wypieku będzie kontrolowany z Ziemi dzięki transmisji wideo z wnętrza piekarnika, co pozwoli astronautom skupić się na innych obowiązkach.

Ciasto początkowo ma pochodzić z Ziemi, ale z czasem powinno być możliwe przygotowywanie zaczynu na orbicie. Część zaczynu może trafić z powrotem na Ziemię, dając początek nowym rodzajom „kosmicznego” pieczywa sprzedawanego w piekarniach. (PAP)

pmw/ ekr/