Priony - pamięć roślin

Zjawisko zapamiętywania jest w przypadku roślin dobrze udokumentowane. Niektóre z nich zakwitają po długotrwałym wystawieniu na działanie zimna, jeśli jednak warunki nie są wówczas odpowiednie, opóźniają kwitnienie do czasu, gdy temperatura i oświetlenie są optymalne. Sugeruje to, że „zapamiętują” ekspozycję na zimno.

Można nawet pobrać fragment tkanki z takiej rośliny i wyhodować z niego nową. Ona również będzie pamiętała kontakt z zimnem i odpowiednio do tego zakwitnie.

Białko prionowe może być pofałdowane na dwa sposoby: normalny i prionowy. Gdy staje się prionem, może powodować przemianę w priony kolejnych cząsteczek białka. Zmienione białka mogą pomóc roślinom w zmianie ich aktywności w oparciu na przeszłych zdarzeniach – tak jak w przypadku kwitnienia.

Zespół Susan Lindquist z Massachusetts Institute of Technology już wcześniej wykazał, że drożdże wykorzystują priony jako swego rodzaju pamięć. W przypadku choroby Creuzfeldta-Jakoba - ludzkiego odpowiednika “choroby szalonych krów”(BSE) mnożące się priony doprowadzają do uszkodzenia mózgu. Natomiast priony drożdży przynoszą im korzyść - pomagają wykorzystywać różne substancje odżywcze i rosnąć w nowych środowiskach.

Naukowcy podejrzewali, że podobne zjawisko może zachodzić w przypadku roślin. Dlatego zastosowali techniki wykrywania prionów opracowane w celu badania drożdży do rzodkiewnika (Arabidopsis thaliana).

Udało się wykryć cztery zaangażowane w proces kwitnienia białka, których fragmenty przypominały prionowe sekwencje drożdży. Następnie zastąpili priony w komórkach drożdży podobnymi do prionów sekwencjami Arabidopsis. Okazało się, że trzy z czterech fragmentów roślinnego białka rzeczywiście zachowywały się jak priony. Jak wskazuje Lindquist, to pierwszy przypadek wykrycia prionopodobnych białek u zdrowych roślin. (PAP)

pmw/ krf