Narodowy Program Rozwoju Humanistyki, który od 2010 roku wspiera polskich uczonych, ma ułatwiać integrację polskiej humanistyki z humanistyką europejską i światową, a młodym naukowcom – rozwój kariery naukowej we współpracy z zagranicznymi ośrodkami naukowymi. Program ma też upowszechniać osiągnięcia humanistyki polskiej w świecie.

Od 2016 r. zaczyna działać w zmienionej formule. Pokieruje nim Rada, która jest organem doradczym Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. "Aby sprostać nowym wymogom i nowym zadaniom Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, zmieniliśmy skład Rady" - powiedział w poniedziałek podczas konferencji prasowej minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin.

Minister ogłosił, że w składzie Rady NPRH znaleźli się: prof. Włodzimierz Bolecki, prof. Maria Dzielska, prof. Andrzej Nowak, prof. Violetta Wróblewska, prof. Michał Wojciechowski, prof. Kazimierz Ożóg, ks. prof. Józef Marecki, prof. Małgorzata Adamczyk-Garbowska, prof. Tadeusz Szubka, prof. Marek Cichocki, prof. Joanna Sosnowska i prof. Tomasz Jasiński.

"Musimy pamiętać, że humanistyczne dziedzictwo narodowe jest opracowane tylko fragmentarycznie. Wymaga bardzo długich dociekań, aby stworzyć całą rozległą syntezę naszych osiągnięć humanistycznych, poczynając od czasów średniowiecznych, a kończąc na czasach współczesnych" - mówiła podczas poniedziałkowej konferencji prasowej prof. Maria Dzielska z Uniwersytetu Jagiellońskiego. "Musimy się skupić na ważnych dziedzinach, które nie zostały prawie w ogóle opracowane - jak np. filozofia scholastyczna polska, która ma wspaniałe osiągnięcia" - podkreśliła.

Prof. Włodzimierz Bolecki z Fundacji na rzecz Nauki Polskiej podkreślił, że po utworzeniu Narodowego Centrum Nauki oraz Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w polskim systemie grantowym istnieją potrzeby, którym te dwie instytucje nie są w stanie sprostać. "Są to badania długoterminowe - trwające nawet wiele pokoleń - tak jak tworzenie słowników językowych, historycznych. NPRH jest więc uzupełnieniem i uszczelnieniem polskiego systemu grantowego" - mówił w poniedziałek prof. Włodzimierz Bolecki.

Jak przypomniał minister nauki, do tej pory NPRH składał się z trzech modułów: "Tradycja", "Umiędzynarodowienie" i "Rozwój". Ten ostatni - jak mówił Gowin - powielał konkursy Narodowego Centrum Nauki. "Właśnie ze względu na to powielenie zdecydowaliśmy się zlikwidować ten moduł, a środki na niego przeznaczone przenieść do NCN-u" - wyjaśnił minister nauki.

"Po wielu konsultacjach ze środowiskami humanistycznymi zdecydowaliśmy się także zmodyfikować dwa wcześniejsze moduły" - powiedział Gowin.

Moduł "Tradycja" zmienił więc nazwę na "Dziedzictwo narodowe". Moduł ten umożliwi finansowanie długoterminowych projektów badawczych, które będą miały szczególne znaczenie dla polskiej humanistyki. Dofinansowane przedsięwzięcia muszą trwać co najmniej 5 lat, a ich minimalna wartość to 500 tys. zł. Szanse na grant będą miały dwa rodzaje projektów. Pierwszy to przedsięwzięcia o charakterze dokumentacyjnym, edytorskim czy słownikowym. Drugim rodzajem są badania nad kluczowym dziedzictwem narodowym, które stanowić będą punkt odniesienia dla polskiej humanistyki.

Konkursy ogłaszane będą na podstawie listy priorytetowych obszarów badawczych. Ta przygotowana zostanie przez Radę na podstawie konsultacji środowiskowych. "Bardzo ważna w tym module będzie możliwość tworzenia programów zamawianych przez ministerstwo. Jednym z tematów programów zamawianych będą badania nad dziedzictwem Polski Jagiellońskiej. O tym jakie to będą programy, będziemy decydować wspólnie z Radą" - powiedział minister Gowin.

Dotychczasowy moduł "Umiędzynarodowienie" zastąpi moduł określany jako "Uniwersalia". W ramach modułu organizowane będą dwa konkursy. Pierwszy umożliwi sfinansowanie przekładów najważniejszych osiągnięć polskiej humanistyki na języki kongresowe (priorytetowy będzie w tym wypadku język angielski). Warunkiem przystąpienia do konkursu będzie możliwość publikacji dzieła w jednym z renomowanych wydawnictw zagranicznych. Drugi konkurs pozwoli na powiększenie polskiej biblioteki humanistycznej przez opracowanie wydań krytycznych najważniejszych dzieł humanistyki światowej.

Podczas konferencji prasowej minister nauki przypomniał, że w porozumieniu z Narodowym Centrum Nauki dodatkowo na konkursy adresowane do środowisk humanistycznych, a organizowane przez NCN - w 2016 roku przeznaczono 17 mln zł.

PAP - Nauka w Polsce

ekr/ zan/