Obchody rocznicowe odbywały się w Czarnogórze od 17 do 19 czerwca. Uczestniczyła w nich delegacja Uniwersytetu Warszawskiego, w składzie: rektor prof. Marcin Pałys, prof. Piotr Dyczek, dyrektor OBA UW i Janusz Recław – zastępca dyrektora OBA UW. Naukowcy spotkali się również z przedstawicielami polskiej ambasady i z wiceministrem kultury i dyrektorem Urzędu Ochrony Dziedzictwa Narodowego Lidiją Ljesar, przedstawicielami lokalnych władz i uniwersytetów. Możliwość spotkania w takim gronie przyniosła rezultaty.

„Rozpoczęliśmy prace zmierzające do zorganizowania w paru muzeach w Polsce wystawy oryginalnych zabytków odkrytych przez archeologów z naszego ośrodka w Risan” – wyjaśnia PAP Piotr Dyczek. "Właśnie rozpoczęły się prace projektowe nad systemem konserwacji ruin antycznego Risan oraz odkrytych przez nas mozaik. Będą one konserwowane z udziałem polskich specjalistów” – dodaje.

To nie jedyne ustalenia. Współpraca UW z Czarnogórą zaczęła się co prawda równolegle z wykopaliskami 15 lat temu i obejmuje różne dziedziny, ale teraz udało się dokonać ustaleń poszerzających dotychczasową formułę. Dotychczas na warszawskim uniwersytecie studiowało 30 studentów z Czarnogóry. Byli wśród nich przyszli archeolodzy, dziennikarze, prawnicy, rusycyści, biolodzy, poloniści, psycholodzy czy ekonomiści. Teraz czarnogórskie uniwersytety rozpoczną wymianę osobową z UW w ramach stypendiów i programów Unii Europejskiej – Tempus Plus i Tempus Sigma.

W trakcie obchodów odbyły się także dwa seminaria naukowe z udziałem gości z UW. W Ulcinj dyskutowano o problemach ochrony zabytków w Czarnogórze, Albanii i Kosowie. Prof. Piotr Dyczek w swoim wystąpieniu przedstawił problematykę ochrony dziedzictwa kulturowego na całym obszarze bałkańskim, skupiając się na polskich doświadczeniach płynących z badań archeologicznych w Novae (Bułgaria), Risan i Szkodrze (Albania). Z kolei w Budwa odbyło się seminarium poświęcone konserwacji mozaik antycznych, na którym Adam Maciejewski, ekspert Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, zaprezentował osiągnięcia polskiej szkoły konserwacji antycznych kompozycji podłogowych.

Ważnym wydarzeniem towarzyszącym jubileuszowi było otwarcie w muzeum mozaik w Risan stałej wystawy poświęconej osiągnięciom polskich archeologów.

Uroczystości rocznicowe odbywały się w czasie rozpoczynającego się właśnie sezonu wykopaliskowego w Risan. Już teraz archeolodzy mogą pochwalić się interesującymi znaleziskami.

„Mimo że to dopiero początek prac, już odsłoniliśmy pierwsze budowle z przełomu III i II w p.n.e. Wzdłuż wypłytowanej antycznej ulicy odkryliśmy magazyn nadal wypełniony amforami i pomieszczenia gospodarcze. Jakość tych budowli jest dla nas zaskoczeniem, bo spodziewaliśmy się, że w tej części miasta trafimy na biedniejszą dzielnice. Nasze znaleziska temu przeczą. Czyżby w czasach antycznych Rhizon zamieszkiwali sami bogacze?” – zastanawia się prof. Dyczek.

Antyczne miasto Rhizon, współczesne Risan w Czarnogórze, powstało w VI wieku p.n.e. Było miejscem wymiany handlowej i być może nieznaną wcześniej kolonią grecką leżącą nad zatoką adriatycką - Boka Kotorska. Risan było ważnym ośrodkiem ekonomicznym i politycznym królestwa Iliryjskiego. Wpisało się trwale w historię starożytnego Rzymu - tam ustanowiła swoją stolicę iliryjska królowa Teuta. Za jej przyczyną wybuchła w 229 r. p.n.e. pierwsza wojna iliryjska. Po jej przegraniu miasto zostało zniszczone i cały obszar przeszedł we władanie Rzymu.

Tegoroczne wykopaliska w Risan potrwają do około 15 lipca. Następnie specjaliści z OBA UW przeniosą się do Novae, gdzie będą pracować do połowy września. Tam celem ich badań są baraki obozu rzymskich legionistów.

PAP - Nauka w Polsce

szz/ mrt/