Szeroko zakrojone badania, w które zaangażowany był liczny międzynarodowy zespół naukowców, doprowadziły do zsekwencjonowania genomów aż 48 gatunków ptaków, reprezentujących główne gałęzie na ptasim drzewie życia.

Jeden z wniosków, jaki dotąd udało się wyciągnąć w oparciu o analizę zgromadzonych danych, dotyczy ewolucji ptasiego śpiewu. Otóż zdaniem naukowców, ptasi śpiew niezależnie pojawił się co najmniej dwa, jeśli nie trzy razy w toku ewolucji ptaków – u ptaków śpiewających, papug i kolibrów.

Co więcej, analogiczna grupa genów, która u ptaków odpowiada za śpiew, u ludzi związana jest z mówieniem. „Od wielu lat wiemy, że ptasi śpiew jest podobny do ludzkiej mowy i że zawiadują nimi podobne obwody w mózgu. Nie wiedzieliśmy jednak, czy to podobieństwo wynika z genów” - wyjaśnia kierownik badań, Erich Jarvis z Duke University Medical School (USA).

Zdaniem badaczy, istnieje grupa ponad 50 genów, które wykazują aktywność w mózgach ptaków podczas nauki śpiewu i w mózgach ludzi podczas nauki mówienia. Nie zaobserwowano tego natomiast w mózgach ptaków, które nie śpiewają oraz w mózgach naczelnych, które nie należą do człekokształtnych.

Te geny odpowiedzialne są za tworzenie połączeń pomiędzy neuronami w korze motorycznej i neuronami, które kontrolują mięśnie związane z wytwarzaniem dźwięku.

Artykuł został opublikowany równocześnie wraz z prawie 30 innymi artykułami (w tym ośmioma w najnowszym „Science”), dotyczącymi różnorodnych zagadnień z zakresu biologii ptaków. Powstały one w ramach badań Avian Phylogenomics Consortium, zrzeszającego dziesiątki naukowców z wielu krajów świata. Laboratorium Jarvisa odpowiadało za sekwencjonowanie genomów.(PAP)

krx/ krf