Znaleziska dokonano w głównej komorze jaskini w ramach prac ekspedycji badawczej Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Muzeum Archeologicznego w Krakowie, która działa od 2007 roku. Wykopaliska ukierunkowane są na badanie osadnictwa ze starszej epoki kamienia, jednak dostarczyły także wielu informacji o wykorzystywaniu jaskini w młodszych okresach prahistorii oraz w dobie średniowiecza.

Prezentowany artefakt w kształcie tarczy herbowej wykonano z miedzi powlekanej cyną. Zachowały się nity do mocowania aplikacji. Przedstawia tarczę o wykroju wczesnogotyckim, o dwudzielnym polu. Tego typu zabytki – związane z rycerską kulturą symboliczną, są rzadko znajdowane w czasie wykopalisk, ale dobrze znane z przekazów pisanych i ikonograficznych z epoki.

„Powiązanie dekoracji tarczki z konkretnym herbem dotychczas się nie powiodło. Istnieje możliwość, iż jest to zdobienie +pseudoheraldyczne+. Datowanie zabytku, na okres od 2. połowy XIII do końca XIV wieku, ustalono na podstawie analogii” – informują muzealnicy.

Badacze nie są zgodni w kwestii funkcji plakietki. Jednak pewni są, że okucie z Ojcowa można łączyć z szeroko rozumianą kulturą rycerską doby średniowiecza. Analogie z terenu Europy Środkowej i Zachodniej dowodzą, iż zabytek był ozdobą pasa rycerskiego, pancerza, pochwy miecza czy stroju.

„W jaskiniach Jury Polskiej odkryto wiele elementów średniowiecznego uzbrojenia i oporządzenia jeździeckiego. Nie dysponujemy źródłami pisanymi na ten temat, można więc tylko przypuszczać, że są to ślady zdarzeń wojennych, polowań, ale także zbójectwa czy kłusownictwa” – czytamy w komunikacie na temat wystawy.

Muzealnicy przypominają, że zgodnie z jedną z legend jaskinie w rejonie Ojcowa służyły za schronienie Władysława Łokietka. „Odkrywane w jaskiniach zabytki mogą hipotetycznie potwierdzać jej wiarygodność” – domniemają muzealnicy.

Scenariusz wystawy przygotowali Michał Wojenka i Mirosław Zając. Kuratorem cyklu jest dr Jacek Górski.

PAP - Nauka w Polsce

szz/ mrt/