Wśród obiektów widocznych na zdjęciu z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a znajduje się gromada galaktyk Abell 68. Dystans do niej wynosi 2 miliardy lat świetlnych, ale to nie ona jest główną bohaterką fotografii. Dzięki zjawisku soczewkowania grawitacyjnego gromada ta zwiększyła moc teleskopu, ukazując słabsze obiekty, znajdujące się jeszcze dalej.

Gdy światło napotyka na swojej drodze wielką koncentrację masy, powoduje to zaburzenie biegu jego promieni – masa działa jakby była soczewką powiększającą. Jeżeli przykładowo na linii widzenia za jakąś gromadą galaktyk znajduje jeszcze dalsza galaktyka, możemy zaobserwować jej wzmocnione, ale zwykle zniekształcone obrazy, rozmieszczone wokół gromady. Zjawisko to nazywane jest soczewkowaniem grawitacyjnym i przewiduje je ogólna teoria względności Einsteina.

Jeśli uważnie przyjrzymy się fotografii z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a, to w lewej górnej części zauważymy galaktykę spiralną, której obraz został rozciągnięty i lustrzano odbity w kształt przypominający kosmitę z gry komputerowej Space Invaders (Najeźdźcy z kosmosu) z lat 70. ubiegłego wieku.

Z kolei w prawym górnym rogu widzimy jakby krople spadające z galaktyki. W tym przypadku za widok nie jest odpowiedzialne soczewkowanie grawitacyjne, a najbliższe otoczenie tej galaktyki. Obłoki gazu są wydzierane z galaktyki i rozgrzewane, gdy przechodzi przez obszar gęstszego gazu międzygalaktycznego, co powoduje, że jej własne obłoki gazu są wydzierane z galaktyki i rozgrzewane.

Zdjęcie jest częściowo oparte na danych wyszukanych przez Nicka Rose’a w ramach konkursu Hubble\'s Hidden Treasures. Uczestnicy konkursu mogli przeszukać dane obserwacyjne zebrane Kosmicznym Teleskopem Hubble’a, a także dokonać ich obróbki za pomocą profesjonalnego oprogramowania astronomicznego. (PAP)

cza/ agt/