Obrączkowanie ptaków podczas ich migracji, to główne zadanie Akcji Bałtyckiej, w której od 50 lat uczestniczą polscy naukowcy i miłośnicy przyrody. Od początku trwania przedsięwzięcia zaobrączkowano niemal milion sześćset tysięcy osobników.

Dzięki akcji – organizowanej przez Stację Badania Wędrówek Ptaków Uniwersytetu Gdańskiego - pozyskiwane są informacje m.in. o liczebności i zwyczajach danego gatunku ptaków czy świadczące np. o reakcji ptaków na zmiany klimatyczne.

Jak informuje Krzysztof Klinkosz z Uniwersytetu Gdańskiego, większość z zaobrączkowanych ptaków została wszechstronnie zmierzona i w ten sposób powstała największa baza danych pomiarów kręgowców na świecie. Na podstawie zebranych danych przygotowano do tej pory ponad 200 różnego rodzaju publikacji czy raportów.

„Dzięki temu w badaniach przebiegu ewolucji pod presją zmian klimatycznych nasi naukowcy bazują na danych rzeczywistych a nie, jak inne ośrodki naukowe, na symulacjach czy modelach” – czytamy w przesłanym PAP komunikacie.

Obserwując zachowania migracyjne ptaków, ale także ich budowę można m.in. dowiedzieć się o tym, jak zmiany klimatu wpływają na zwierzęta.

„Od lat 60-tych minionego wieku do roku 1987 obserwowaliśmy lekkie ochłodzenie klimatu i widać to było również po ptakach, które lepiej przystosowane były do długich przelotów. Od roku 1987 obserwujemy ocieplanie się klimatu i wędrówki ptaków stały się krótsze. Ruszają one do przelotów później, zachodzą też zmiany w ich skrzydłach” – wyjaśnia kierownik Akcji Bałtyckiej dr Jarosław Nowakowski ze Stacji Badania Wędrówek Ptaków UG.

W czasie akcji chwytane są głownie ptaki wróblowe takie jak: bogatki, rudziki, mysikróliki, śpiewaki, kosy raniuszki czy zięby, ale także dzięcioły, sowy i szponiaste - popularnie zwane ptakami drapieżnymi. Każdego roku spotkać można także rzadkie dla Polski gatunki. Czasami pochodzą one z Ameryki czy też znad Morza Śródziemnego, najczęściej jednak są to gatunki pochodzące z Syberii.

Akcja Bałtycka obejmuje ptaki migrujące w okolicach Mierzei Wiślanej, Półwyspu Helskiego, i Darłowa. Ptaki łapane są w specjalne sieci ornitologiczne, a schwytane osobniki są obrączkowane i mierzone w obozie.

Kontrole siatek przeprowadzane są co godzinę od świtu do zmierzchu, a w okresie przelotu sów również w nocy. Prace odbywają się bez względu na pogodę. Dziennie chwyta się od kilku do ponad 1500 ptaków.

Tegoroczna akcja wiosennego obrączkowania jest prowadzona od 23 marca do 22 maja w Kuźnicach na Półwyspie Helskim. Jesienią obejmie Mierzeję Wiślaną. Mogą wziąć w niej udział nie tylko profesjonalni ornitolodzy, ale i wszyscy miłośnicy przyrody. Wiedza fachowa z ornitologii nie jest konieczna – zdobywa się ją w czasie pracy.

Uczestnikami prac prowadzonych w terenie mogą być tylko osoby pełnoletnie. „Tylko w wyjątkowych przypadkach przyjmujemy osoby niepełnoletnie, np. uczniów starszych klas szkół średnich, zainteresowanych badaniami przyrodniczymi w terenie” – czytamy w regulaminie.

Metodę obrączkowania ptaków opracowano jeszcze pod koniec XIX wieku. Na każdej obrączce ornitologicznej znajduje się niepowtarzalny kod literowo cyfrowy, który pozwala na identyfikację nawet po wielu latach oraz skrócony adres centrali obrączkowania ptaków, z której pochodzi obrączka.

Szczegółowe informacje na temat akcji są dostępne na stronie: http://akbalt.ug.edu.pl/ab_ab_pl.php

PAP - Nauka w Polsce

ekr/ ula/bsz