O podpisaniu umowy na wykonanie prac archeologicznych na terenie dawnego stalagu w Królikowie, którego odkrycie zablokowało budowę krótkiego fragmentu drogi ekspresowej S-7 Olsztynek - Nidzica, poinformował w środę rzecznik Regionalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Olsztynie, Karol Głębocki.

Zwycięzca przetargu ma przeprowadzić wykopaliska archeologiczne na obszarze 473 arów. "Badania części tego terenu muszą zakończyć się w ciągu miesiąca ze względu na harmonogram budowy drogi. Na pozostałe prace archeolodzy mają czas do końca października" - powiedział Głębocki. Jego zdaniem, nie opóźni to budowy drogi S-7, która ma zakończyć się latem 2012 r.

Według Aliny Jaszewskiej - archeolog z Zielonej Góry, której firma przeprowadzi badania stalagu, wykopaliska rozpoczną się niezwłocznie po uzyskaniu pozwolenia od wojewódzkiego konserwatora zabytków. Powinno to nastąpić w ciągu kilku dni.

Budowę fragmentu tzw. "węzła Olsztynek", gdzie nowa "siódemka" łączy się drogą nr 51 wstrzymano w kwietniu, gdy koparki odsłoniły spod ziemi fragmenty obozowych baraków i liczne przedmioty osobistego użytku, pozostałe po jeńcach. Znaleziono m.in. buty, fragmenty mundurów i menażki.

Okazało się, że budowa drogi przebiega przez dawny Stalag 1B Hohenstein, jeden z największych niemieckich obozów jenieckich w dawnych Prusach Wschodnich. W latach wojny przez olsztynecki stalag przewinęło się ok. 400 tys. jeńców. Ponad 50 tys. z nich zmarło na skutek epidemii tyfusu, niedożywienia i wycieńczenia ciężką pracą.

Pierwszymi jeńcami byli we wrześniu 1939 r. Polacy z Armii Modlin, wzięci do niewoli w bitwie pod Mławą. Potem przywożono tu Francuzów, Belgów, Holendrów, Rosjan, Serbów i Włochów. Pod koniec wojny w obozie było ponad 120 mieszkalnych baraków. Obozowe budynki rozebrano po wojnie. Przetrwał jedynie jeniecki cmentarz w pobliskiej Sudwie.

Po zakończeniu badań archeologicznych teren dawnego obozu zamierza upamiętnić gmina Olsztynek. Sekretarz tamtejszego urzędu miasta, Monika Wadowska, powiedziała PAP, że prawdopodobnie zostaną odtworzone wieżyczki strażnicze, zasieki i obozowa brama. Jak podkreśliła, zależy to jednak od opinii Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Zdaniem badacza regionalnej historii Bogumiła Kuźniewskiego, pod Olsztynkiem należy stworzyć Europejski Park Historii i Pamięci. Upamiętniałby on nie tylko dawny Stalag Hohenstein i cmentarz w Sudwie, ale również cmentarz żołnierzy I wojny św. poległych pod Tannenbergiem i pozostałości po pobliskim Mauzoleum Hindenburga.

PAP - Nauka w Polsce

mbo/ ls/bsz