Naukowcom udało się sklonować jeden z najstarszych dębów w Polsce – rosnący w Rogalinie (Wielkopolskie) ok. 800-letni dąb Rus. W przyszłym tygodniu w rogalińskim parku zasadzony zostanie młody okaz dębu szypułkowego rozmnożonego metodą in vitro.
Metodę klonowania dębów pomnikowych opracowano w Instytucie Dendrologii Polskiej Akademii Nauk w Kórniku pod kierunkiem dr hab. Pawła Chmielarza, przy finansowaniu badań ze środków Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych w Warszawie.
Jak powiedział PAP Paweł Chmielarz, badania nad klonowaniem, czyli mikrorozmnażaniem w sterylnych kulturach in vitro, rosnących w Polsce wiekowych dębów pomnikowych prowadzone były w latach 2013-2017. Wyjaśnił, że tradycyjne sposoby namnażania wegetatywnego, czyli poprzez ukorzenianie pędów są w przypadku najstarszych dębów nieskuteczne, a rozmnażanie generatywne (z nasion) nie daje możliwości uzyskania klonu, czyli rośliny identycznej genetycznie. Stąd konieczność wykorzystania metody kultur in vitro.
Prace badawcze dotyczyły rosnących w Polsce dębów pomnikowych, liczących od 500-800 lat, w tym dębów stojących na terenie niegdysiejszej rezydencji rodowej Raczyńskich w Rogalinie, w otaczającym pałac założeniu ogrodowo-parkowym.
"Badaliśmy 20 kilkusetletnich drzew pomnikowych w Polsce. Nie wszystkie dały się namnożyć in vitro. Zasadzenie młodego okazu sklonowanego dębu w Rogalinie to finał naszych pięcioletnich badań" - powiedział.
"Drzewa takie jak Rus są dla nas ważne z punktu widzenia kulturowego, historycznego, ale opracowana przez nas metoda mogłaby znaleźć zastosowanie w leśnictwie do namnażania okazów charakteryzujących się np. bardzo dobrym drewnem, prostą strzałą, intensywnym wzrostem" – wyjaśnił Chmielarz.
Dodał, że jeszcze w tym roku zasadzony ma być też m.in. klon Dębu Wybickiego, który rośnie obok Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie. Niewykluczone, że za kilka lat zainteresowani będą mogli pozyskać młode okazy sklonowanych Rusów do zasadzenia w swoim otoczeniu, zaznaczył specjalista.
"Odmłodzony", mający ok. 2 m wysokości dąb szypułkowy zostanie zasadzony podczas odbywającego się w przyszłym tygodniu (12 kwietnia) w Rogalinie seminarium poświęconego ochronie zasobów genowych dębów pomnikowych rosnących w Polsce.
Organizatorami przedsięwzięcia są Instytut Dendrologii Polskiej Akademii Nauk oraz Muzeum Narodowe w Poznaniu. (PAP)
autor: Rafał Pogrzebny
rpo/ agz/ jjj/
