Badanie gęstości tkanki kostnej jest obecnie wykorzystywane w celu wykrywania osteoporozy (choroby osłabiającej kości) oraz do oceny ryzyka złamań. Kobiety z niską gęstością kości są bardziej narażone na złamania.

Wiadomo, że na metabolizm tkanki kostnej wpływają żeńskie hormony płciowe - estrogeny. Dlatego też, po menopauzie, gdy ich poziom w organizmie kobiety znacznie spada, rośnie ryzyko osteoporozy. Starsze panie produkujące więcej estrogenów mogą mieć zdrowsze kości, ale z drugiej strony mogą też być bardziej narażone na raka piersi, którego wzrost jest pobudzany przez estrogeny. Wcześniejsze badania wskazywały, że taka zależność faktycznie zachodzi, dlatego pojawiły się propozycje by wyniki badania kości uwzględniać przy ocenie ryzyka raka piersi.

Aby sprawdzić celowość takich działań, naukowcy z Uniwersytetu Stanowego Arizony przeprowadzili badania w grupie ok. 10.000 kobiet po menopauzie. Wszystkie były uczestniczkami zakrojonego na szeroką skalę studium, które dotyczyło kobiecego zdrowia i było prowadzone w 40 ośrodkach medycznych na terenie USA.

Zmierzono początkową gęstość tkanki kostnej pacjentek oraz wykorzystując tzw. skalę Gaila obliczono ich ryzyko zachorowania na inwazyjnego raka piersi. Stan zdrowia kobiet śledzono średnio przez 8 lat.

Model Gaila jest wykorzystywany do oceny indywidualnego ryzyka raka piersi u kobiet w wieku 35 lat i starszych. Uwzględnia takie dane, jak wiek kobiety, wiek pierwszej miesiączki i pierwszego porodu, liczbę krewnych pierwszego stopnia z rakiem piersi, liczbę wykonywanych biopsji oraz wykrycie - przynajmniej w jednej biopsji - nietypowego przerostu tkanki.

Tak jak przewidywano, kobiety, które uzyskały dużo punktów w skali Gaila miały o 35 proc. wyższe ryzyko zachorowania na raka piersi, niż panie z małą liczba punktów. Ryzyko to było również wyższe u pacjentek, u których stwierdzono większą gęstość kości biodrowej - z każdym wzrostem wskaźnika gęstości o nazwie t-score rosło ono o 25 proc. Panie, które uzyskały najwyższe noty w jednym i drugim badaniu miały najbardziej podwyższone ryzyko raka piersi.

Zdaniem autorów pracy, wyniki te wskazują, że badanie gęstości kości może pomóc dokładniej oceniać ryzyko raka piersi starszych kobiet przy pomocy obecnie stosowanych metod. Badanie to może być również pomocne u tych pań po menopauzie, dla których trudno obliczyć ryzyko w skali Gaila.

Jednak, zanim do tego dojdzie trzeba przeprowadzić dalsze badania, oceniają naukowcy. Na razie, pomiar gęstości kości pozostanie niezmiennie badaniem służącym do oceny ryzyka osteoporozy, podkreślają. JJJ

PAP - Nauka w Polsce

kap