Konferencja PTA stanowi przegląd polskich i światowych badań kosmosu. Eksploracja heliosfery, fale grawitacyjne, magnetosfery czarnych dziur, nietypowe zderzenia gwiazd, Polska w astronomicznych projektach przyszłości – to tylko kilka przykładów z zagadnień poruszanych na 42. Zjeździe Polskiego Towarzystwa Astronomicznego.

Konferencja potrwa do piątku. W tym roku jej gospodarzem jest Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego (OA UW), które świętuje 200-lecie istnienia. Poniedziałkowa sesja poświęcona historii obserwatorium i jego wkładowi w rozwój astronomii.

- Obserwatorium rozpoczęło działalność z chwilą utworzenia Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego w 1816 roku, bo wtedy katedrę astronomii powierzono Franciszkowi Armińskiemu. Budynek w Alejach Ujazdowskich oddano do użytku 18 sierpnia 1825 roku i w niedługim czasie rozpoczęto pierwsze obserwacje – przypomniał prof. Marek Jacek Sarna, prezes Polskiego Towarzystwa Astronomicznego.

Naukowiec zwrócił uwagę, że choć obserwatorium znajduje się w tym samym miejscu, co przed laty - to instrumenty badawcze astronomów znajdują się daleko od siedziby głównej. Od lat 70. XX wieku miejscem kształcenia adeptów jest Ostrowik, gdzie znajduje się 0,6 m teleskop fotometryczny, zaś główny przyrząd badawczy, 1,3 m teleskop OGLE, stoi w Obserwatorium Las Campanas w Chile.

- Na Zjeździe będziemy podsumowywać osiągnięcia naukowe kolegów z OA UW, jak i z placówek z całego kraju. Wiele z nich bardzo ściśle współpracuje z astronomami warszawskimi – podkreślił prof. Sarna.

Z okazji jubileuszu zaplanowano m.in. wystawy (w foyer Pałacu Kazimierzowskiego oraz na ogrodzeniu wokół terenu Ogrodu Botanicznego UW wzdłuż Alei Ujazdowskich), czy uroczystość uhonorowania prof. dr. hab. Jerzego Madeja, na cześć którego jedna z planetoid pasa głównego otrzyma nazwę Jerzymadej. Odbędzie się także Zjazd Absolwentów, gromadzący ponad 140 osób związanych z obserwatorium.

W poniedziałek, podczas otwarcia konferencji, Polskie Towarzystwo Astronomiczne (PTA) przyznało swoje nagrody. Medal Bohdana Paczyńskiego, czyli najwyższe wyróżnienie PTA za wybitny dorobek naukowy, dostali profesorowie: Marcin Kubiak, Michał Szymański i Andrzej Udalski – naukowcy związani z projektem OGLE i Obserwatorium Astronomicznym UW. Nagroda i Medal im. Włodzimierza Zonna za popularyzację wiedzy o Wszechświecie trafiła do trzech innych laureatów: Stefana Janty, Adama Michalca oraz Stowarzyszenia Polaris – OPP. Z kolei Nagrodę Młodych PTA otrzymał Łukasz Tychoniec.

Program konferencji obejmuje dziesięć sesji tematycznych. Spośród zagadnień naukowych omawiane będą Słońce i heliosfera; układy planetarne i małe ciała; obiekty zwarte i astronomia wieloaspektowa; astrofizyka fal grawitacyjnych i wysokich energii; gwiazdy, układu gwiazdowe oraz materia międzygwiazdowa; kosmologia i wielkoskalowa struktura Wszechświata; galaktyki i astronomia pozagalaktyczna; programy instrumentalne. W programie znajduje się też sesja o historii Obserwatorium Astronomicznego UW a także poświęcona popularyzacji nauki i edukacji (z darmowym wstępem dla nauczycieli na tę sesję).

Udział w konferencji zgłosiło ponad 200 osób. Transmisja z ceremonii otwarcia oraz wykładów o historii Obserwatorium Astronomicznego UW dostępna jest na youtubowych kanałach PTA i OA UW (https://www.youtube.com/@PTA).

Organizatorami konferencji są Polskie Towarzystwo Astronomiczne oraz Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego. Honorowych patronatów udzielili Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Polska Agencja Kosmiczna.

Polskie Towarzystwo Astronomiczne zrzesza zawodowych astronomów. Istnieje od ponad 100 lat, powstało w 1923 roku. Jest towarzystwem naukowym, ale prowadzi też działalność popularyzującą astronomię, m.in. wydając czasopismo „Urania – Postępy Astronomii”, internetowy portal www.urania.edu.pl, czy cykl programów telewizyjnych Astronarium.

Nauka w Polsce

cza/ zan/