Jeden z najdłużej prowadzonych programów monitoringu ptaków w Europie realizowany jest przez badaczy z Instytutu Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego we współpracy z naukowcami z Uniwersytetu w Uppsali w Szwecji. Od ponad 40 lat monitorują oni populację muchołówki białoszyjej na Gotlandii.
Muchołówka białoszyja (Ficedula albicollis) to niewielki, wędrowny ptak wróblowy gniazdujący w lasach liściastych i mieszanych. Zamieszkuje znaczną część Europy, w tym także Polskę, a zimę spędza w Afryce. Jej cykl życiowy od momentu powrotu z zimowisk, poprzez składanie jaj, aż po wychów młodych sprawia, że gatunek ten jest wyjątkowo wrażliwy na zmiany klimatyczne.
Jak przekazało w poniedziałek biuro prasowe UJ, prowadzony od ponad 40 lat przez polskich i szwedzkich naukowców program monitoringu tych ptaków na szwedzkiej wyspie Gotlandia na Bałtyku dostarcza unikatowych danych o wpływie zmian klimatu na procesy biologiczne.
„Dzięki tej ciągłości monitoring stał się jednym z kluczowych źródeł wiedzy o tym, jak środowisko kształtuje życie i ewolucję zwierząt” - podkreślili naukowcy, cytowani w komunikacie. Relacje i rezultaty badań zostały niedawno opublikowane w "Frontiers in Zoology" i "Ornithology".
Badania realizowane pod kierownictwem dr hab. Anety Arct ("Krótkie i długoterminowe konsekwencje temperatury otoczenia na rozwój i dostosowanie ptaków wróblowych") są finansowane przez Narodowe Centrum Nauki w ramach Projektu OPUS 20.
Zespół koncentruje się na wpływie zmian klimatu na biologię rozrodu muchołówki. Na Gotlandii średnia temperatura w sezonie lęgowym wzrosła w ostatnich dekadach o około 1,5 st. C, a równocześnie znacząco zwiększyła się liczba dni z falami upałów oraz intensywnymi opadami deszczu.
„Te zmiany klimatyczne nie pozostają bez konsekwencji. Wywierają szczególnie silny wpływ na ptaki podczas sezonu lęgowego: wysokie temperatury i intensywne opady w tym okresie obniżają sukces lęgowy i zwiększają ryzyko utraty całego lęgu. Z drugiej strony cieplejsze sezony lęgowe jako całość mogą sprzyjać muchołówkom: w latach o wyższej średniej temperaturze notuje się większą przeżywalność młodych i ich rekrutację do populacji. Obraz jest więc złożony, ale jednoznacznie wskazuje, że ekstremalne zjawiska pogodowe niosą dla gatunku największe zagrożenie” – wskazali naukowcy.
Według nich historia muchołówki białoszyjej z Gotlandii to poważne ostrzeżenie przed kosztami globalnego ocieplenia. „Ten niewielki ptak staje się »żywym alarmem klimatycznym«, pokazując, że nawet gatunki powszechnie występujące mogą być zagrożone, jeśli tempo i intensywność zmian środowiskowych nie zostaną zahamowane” - podsumowali badacze.(PAP)
Nauka w Polsce
rgr/ agt/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
