Jak ocenił, dla Polski misja Ax-4, w której bierze udział polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski, jest impulsem dla przemysłu i nauki oraz inspiracją do dalszych działań.

Gdy Polak wyruszy w podróż na ISS, dołączy do sztafety astronautów i naukowców, dzięki której ludzie są obecni na orbicie okołoziemskiej. Dlaczego jednak obecność ta warta jest kontynuowania i wydawanych na nią miliardów dolarów? W ocenie Sheasby'ego, lidera zespołu Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) ds. misji na niskiej orbicie okołoziemskiej, wiele badań prowadzonych na ISS jest niezbędnych, by przygotować ludzkość na dalszą eksplorację kosmosu. Służą temu zwłaszcza eksperymenty dotyczące konsekwencji przebywania poza Ziemią.

"Aby ludzkość mogła podążać dalej w kosmos, aby eksplorować Księżyc, Marsa i jeszcze dalej, trzeba zrozumieć, co dzieje się z ludzkim ciałem w przestrzeni kosmicznej. Na ISS było wiele badań na ten temat, ale za każdym razem dowiadujemy się więcej, a badania idą coraz głębiej" - powiedział PAP ekspert. Jak dodał, podobnemu celowi służą demonstracje technologii - stacja kosmiczna jest dobrym miejscem do testowania rozwiązań przydatnych w dalszych lotach kosmicznych, takich jak systemy wspomagania życia, recyklingu materiałów czy powietrza.

W ramach polskiej misji technologiczno-naukowej IGNIS, stanowiącej część misji Ax-4, na orbicie przeprowadzone zostaną różne badania - od zachowania układu odpornościowego człowieka, mikroorganizmów jelitowych czy mięśni w kosmosie po test urządzenia pozwalającego na sterowanie komputerem za pomocą samego mózgu. Naukowcy z Uniwersytetu Szczecińskiego przygotowali eksperyment z drożdżami z wszczepionymi genami niesporczaków - jednych z najbardziej wytrzymałych zwierząt na Ziemi - które mogłyby posłużyć do produkcji żywności w kosmosie. W podobny sposób badane będą przygotowane przez firmę Extremo Technologies, lubiące ekstremalne warunki mikroalgi z okolic wulkanów, które mogłyby pomóc w produkcji tlenu i leków.

"Bardzo ważne jest wspieranie polskiego przemysłu, polskich badań. To nie tylko zwrot z inwestycji dla polskich firm, ale też (...) pomaganie w (...) rozwijaniu procesów, (...) umiejętności w tej branży" - powiedział Sheasby.

"Ale tu chodzi też o inspirowanie kolejnych pokoleń. Możliwość zobaczenia, jak ktoś z twojego kraju leci w kosmos, jest dla ludzi naprawdę wielką inspiracją. I to jest najważniejsze. Generuje pęd, siłę woli, by działać w tej przestrzeni" - dodał.

Sheasby zaznaczył przy tym, że misje na orbitę mogą przynieść również mniej oczywiste rezultaty. Jego zdaniem jedną z najbardziej obiecujących perspektyw jest uruchomienie produkcji przemysłowej w kosmosie.

"Przyglądamy się obecnie np. rozwojowi leków w kosmosie, ponieważ można je tam wytwarzać na większym poziomie czystości bez grawitacji. W kosmosie można też wytwarzać o wiele czystsze kable światłowodowe, które byłyby znacznie wydajniejsze" - powiedział ekspert. Inne potencjalne przykłady to wydobywanie surowców i minerałów, a także konstrukcja maszyn i pojazdów kosmicznych.

Jak zaznaczył, obecnie największą barierą są koszty wynoszenia ładunków na orbitę, jednak w miarę jak w tego typu przedsięwzięcia angażuje się coraz więcej firm prywatnych, koszty maleją i w pewnym momencie - podkreślił Sheasby - otworzy to bramy dla biznesu.

"To wcale nie musi być odległa perspektywa. Gdy znajdziemy coś naprawdę wartego zrobienia w kosmosie, rynek po prostu eksploduje" - ocenił Sheasby. "Chodzi tylko o dotarcie do momentu, w którym potencjalne zyski przewyższą koszty, a później w takich sytuacjach przemysł potrafi ruszyć naprawdę szybko. Po prostu gdy pojawia się nowa technologia, która przynosi zyski, nagle pojawia się ogromna motywacja, by ją rozwijać" - dodał.

Z przylądka Canaveral Oskar Górzyński (PAP)

Nauka w Polsce

osk/ akl/ lm/