"Jesteśmy otwarci nie tylko na naukowców zza dużej wody, zza oceanu, ale w ogóle na wszystkich światowych naukowców" - podkreślił Kulasek, prowadzący posiedzenie ministrów w związku z polskim przewodnictwem w Radzie UE. Jak dodał, przyciągnięcie światowych talentów jest istotne ze względu na zabiegi UE o utrzymanie konkurencyjności.

Zapytany o czwartkową decyzję władz USA o pozbawieniu Uniwersytetu Harvarda prawa do przyjmowania zagranicznych studentów, Kulasek powiedział, że kwestia ta zapewne również zostanie poruszona w rozmowach ministrów.

"Będziemy rozmawiać z ministrami o tym, jak przyciągnąć do Europy naukowe talenty światowe w związku z sytuacją geopolityczną na świecie" - dodał.

Ministerstwo bezpieczeństwa krajowego USA ogłosiło w czwartek, że odebrało Uniwersytetowi Harvarda prawo do przyjmowania zagranicznych studentów; przyjętym już studentom z zagranicy zabroniono kontynuowania nauki. Resort jako powód podał, że uczelnia nie przekazała danych studentów uczestniczących w antyizraelskich protestach, oskarżył też uniwersytet o współpracę z Komunistyczną Partią Chin.

Administracja USA prezydenta Donalda Trumpa zarzuca licznym instytucjom naukowym i medialnym – od Harvardu i Columbii po media publiczne NPR i PBS – że są lewicowe, marksistowskie, stronnicze i "woke", oraz grozi wstrzymaniem im finansowania. Działacze praw człowieka zgłaszają w związku z tym obawy o wolność słowa i wolność akademicką.

Komisja Europejska w tym roku zamierza zainwestować 7,3 mld euro w ramach programu Horyzont Europa na wsparcie innowacyjności. Program ma być powiązany z nowym projektem "Wybierz Europę dla nauki", ogłoszonym przez szefową KE Ursulę von der Leyen na początku maja. KE chce dzięki niemu przekonać naukowców do pozostania w Europie, a także ściągnąć badaczy ze świata, w tym z USA.

Środki mają zostać przeznaczone m.in. na technologie kosmiczne, a także projekty dotyczące walki ze zorganizowaną przestępczością i terroryzmem. Ważnym elementem programu ma być też wsparcie transformacji europejskiego przemysłu motoryzacyjnego, a zwłaszcza rozwój pojazdów elektrycznych.

Na piątkowym posiedzeniu ministrowie nauki będą rozmawiać również o wpływie sztucznej inteligencji na naukę. "Będziemy chcieli przyjąć wspólnie z ministrami kierunkowe tezy, które będą mówiły o niebezpieczeństwach (związanych ze sztuczną inteligencją - PAP) i kształtowały podejście do niej w nauce" - zapowiedział Kulasek.

Z Brukseli Magdalena Cedro (PAP)

mce/ akl/ ktl/