Denisowianie to wymarli krewni człowieka współczesnego. Na odrębność tej grupy w historii ewolucyjnej człowieka wskazują badania DNA, prowadzone na skamieniałych kościach z jaskini Denisova na Syberii. Z badań wiadomo też, że denisowianie to bardzo bliscy krewni neandertalczyków, z którymi (jak również z naszymi bezpośrednimi przodkami) zajmowali podobne tereny i krzyżowali się.

Wiedza na temat denisowian jest jednak wciąż ograniczona.

Nowej wiedzy na temat tej linii homininów dostarczają ustalenia opublikowane w Science. Z nowych analiz wynika, że denisowianie byli obecni na terenach o rozmaitym klimacie: od zimnych gór na Syberii po ciepłe, wilgotne, subtropikalne szerokości geograficzne Tajwanu.

Takie są wnioski z analiz molekularnych skamieniałej żuchwy z epoki plejstocenu. Jej wiek szacowany jest na okres pomiędzy 19 000 a 10 000 lat temu. Autorzy publikacji w "Science" twierdzą, że żuchwa należała do denisowianina, mężczyzny.

Żuchwę znaleziono w osadach dennych kanału Penghu, który oddziela wyspę Penghu od Tajwanu i łączy Cieśninę Tajwańską z północno-wschodnią częścią Morza Południowochińskiego. Dawniej, gdy w plejstocenie poziom mórz był znacznie niższy niż obecnie - dno kanału Penghu było częścią azjatyckiego lądu. Obecnie kanał znany jest paleontologom jako źródło cennych znalezisk skamieniałości z plejstocenu, m.in. szczątków wymarłego słonia Palaeoloxodon huaihoensis. Żuchwę - podobnie jak inne kości - wyłowiono podczas połowów komercyjnych, obejmujących ingerencję w morskie dno. 

Żuchwę znaleziono w 2015 roku. Naukowcy już wcześniej zaznaczali, że ma ona szczególną budowę, m.in. posiada pewne archaiczne cechy, ale nie przypisali jej do konkretnego gatunku. Bezskutecznie też próbowali pozyskać z niej DNA do bardziej szczegółowych badań. Dopiero niedawno Takumi Tsutaya z Graduate University for Advanced Studies (SOKENDAI) w Kanagawie (Japonia) i z duńskiego Uniwersytetu w Kopenhadze i jego współpracownicy z Tajwanu, Japonii i Danii, przeanalizowali wspomnianą kość, korzystając z metod paleoproteomiki. Jest to metoda badawcza skupiająca się na określonych białkach lub ich grupach. Z kości żuchwy i szkliwa zębów naukowcy pozyskali białka, po czym zidentyfikowali w nich szczątkową obecność ponad 4,2 tys. aminokwasów, z których dwa są charakterystyczne dla denisowian.

Według autorów badania warianty te są bardzo rzadkie w populacjach ludzi współczesnych, za to częściej pojawiają się w regionach związanych z dawną obecnością denisowian i ich genetyczną introgresją, czyli mieszaniem się ich materiału genetycznego z materiałem innych grup. Co więcej, analizy morfologiczne żuchwy z Penghu wskazują na to, że ma ona dość mocną budowę, duże zęby z korzeniami o charakterystycznych cechach. Cechy te są zgodne z cechami obecnymi choćby u denisowianina z regionu Tybetu, co pozwala sądzić, że są one charakterystyczne dla całej linii i być może również związane z płcią. (PAP)

zan/ agt/