Problemy związane z przyjmowaniem opioidów nadal mają w USA ogólnokrajową skalę, przyczyniając się do znacznej zachorowalności i śmiertelności. Związane z tym koszty społeczne osiągnęły 968,9 miliarda dolarów w roku 2018.

Leki na zaburzenia związane z używaniem opioidów (MOUD) — w tym metadon, buprenorfina i naltrekson — są uznawane za jedyne oparte na dowodach leczenie tego schorzenia. Wykazano, że to leczenie pierwszego rzutu znacznie zmniejsza zachorowalność i śmiertelność związaną z opioidami, a także zapewnia oszczędności kosztów.

Jednak niektórzy pacjenci nadal mają trudności z ograniczeniem stosowania opioidów i kontynuowaniem leczenia.

Wiele schorzeń korzysta z podwójnego leczenia: farmakologicznego i opartego na terapii. Jedną z terapii jest zarzadzanie w sytuacjach awaryjnych (contingency management, CM), które zapewnia zachęty finansowe za osiągnięcie celów leczenia.

Celem tej tradycyjnie stosowanej w klinikach terapii było uzyskanie negatywnego wyniku badania moczu na obecność opioidów. Chociaż rezultaty były mieszane, kilka przeglądów i badań wykazało, że osoby leczone MOUD i CM miały mniej pozytywnych wyników badania moczu na obecność opioidów i dłużej kontynuowały leczenie.

Ograniczeniem jest jednak to, że pacjenci w każdym tygodniu muszą uczestniczyć w wielu osobistych wizytach terapeutycznych. W związku z niedawną pandemią COVID-19 wielu nie chciało osobiście odbywać wizyt CM. Dodatkowe bariery dostępu, takie jak transport, odległość od kliniki i zorganizowanie opieki nad dziećmi sprzyjały stosowaniu innych opcji, takich jak wykorzystanie nowych technologii.

Jedną z takich technologii jest aplikacja na smartfony WEconnect Health CM. Oprócz dostarczania celów behawioralnych związanych z zapobieganiem przyjmowania narkotyków pozwala pacjentom wyznaczać codzienne cele, które są osobiście znaczące, zarówno związane z używaniem substancji, jak i inne, takie jak uczestnictwo w spotkaniu Anonimowych Narkomanów, wyjście na spacer lub czytanie.

Badania (https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2024.48405) przeprowadzili naukowcy z University of Texas Health Science Center w San Antonio (USA). Jak się okazało, dzięki aplikacji na smartfony stosowanej jako terapia wspomagająca w połączeniu z lekami, pacjenci z zaburzeniami związanymi z używaniem opioidów mogą ograniczyć stosowanie narkotyków i dłużej kontynuować terapię.

Badanie kohortowe 600 pacjentów wykazało, że ci, którzy zdecydowali się korzystać z aplikacji — która łączy terapię behawioralną i wsparcie ze strony innych osób wraz z lekami - zmniejszyli liczbę dni stosowania opioidów o 35 proc. w porównaniu, z osobami którym tylko podawano leki.

Ponadto użytkownicy aplikacji pozostawali w leczeniu prawie o 19 proc. dłużej niż leczeni wyłącznie lekami.

„Te wyniki sugerują, że uzupełnienie leczenia zaburzeń związanych z używaniem opioidów o wykorzystanie aplikacji może przynieść korzyści kliniczne” — powiedziała dr Elise Marino, główna autorka badania.

„Rozszerzenie dostępności CM opartego na aplikacji może przyczynić się do zmniejszenia ogromnego obciążenia społecznego, ekonomicznego i osobistego związanego z używaniem opioidów” - uznała.

Aplikacja zawiera również platformę do śledzenia postępów i płatności pacjentów oraz zapewnia zachętę do realizacji codziennych celów. Ponadto WEconnect oferuje indywidualne wsparcie i spotkania online prowadzone przez certyfikowane osoby. W przeciwieństwie do tradycyjnego CM, aplikacja pozwala pacjentom podejmować decyzje dotyczące własnych celów leczenia i badać powrót do zdrowia za pośrednictwem usług wsparcia dostępnych wszędzie i poza normalnymi godzinami pracy kliniki.

W retrospektywnym badaniu kohortowym, które odnosi się do badań śledzących grupę osób w czasie, wykorzystano dane od 1 listopada 2020 r. do 30 listopada 2023 r. zebrane z programów leczenia opioidami w całym Teksasie. Kohorta obejmowała 600 osób w wieku 18 lat i starszych, które były nieubezpieczone lub których ubezpieczenie nie pokrywało wszystkich kosztów i które wybrały otrzymywanie wyłącznie MOUD lub MOUD plus CM dostarczane przez aplikację na smartfony WEconnect.

Osoby, które wybrały MOUD plus CM oparte na aplikacji, zgłosiły średni czas trwania stosowania opioidów wynoszący 8,4 dnia na koniec leczenia w porównaniu z 12 dniami u osób, które wybrały wyłącznie MOUD. Analiza retencji wykazała, że pacjenci, którzy wybrali MOUD plus CM oparte na aplikacji pozostali na leczeniu średnio przez 290,2 dnia w porównaniu z 236,1 dniami u osób, które wybrały wyłącznie MOUD.

„Te wyniki są obiecujące i podkreślają potencjalne znaczenie decyzji pacjenta o korzystaniu z CM opartego na aplikacji” — podsumowują badacze.(PAP)

Paweł Wernicki

pmw/ bar/