„To dobrze, że nasze działania będą wsparte dodatkowymi kontrolami ze strony NIK. Deklarujemy pełną współpracę” – powiedział PAP minister nauki i szkolnictwa wyższego Dariusz Wieczorek. I przypomniał, że jego resort jeszcze przed przejęciem nadzoru nad NCBR w marcu br. złożył wniosek o kontrolę tej instytucji do Krajowej Administracji Skarbowej.

„Jesteśmy zdeterminowani, by wyjaśnić wszystkie nieprawidłowości poprzednich zarządzających tą instytucją i wdrożyć działania naprawcze, ze szczególnym uwzględnieniem spółek NCBR. Zależy nam na tym, by prestiż NCBR został odbudowany. Do końca roku sytuacja powinna być uporządkowana” - zapowiedział Wieczorek.

We wtorek rano kontrolerzy Najwyższej Izby Kontroli rozpoczęli w siedzibie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju kontrolę specjalną. "Ważnym aspektem kontroli będzie ocena, czy środki finansowe przyznawane przez NCBR są wykorzystywane w sposób efektywny i celowy, a także czy finansowane projekty przynoszą oczekiwane rezultaty" – wskazano w komunikacie.

Kontrola ma też sprawdzić, czy procesy decyzyjne w NCBR są przejrzyste i oparte na obiektywnych kryteriach. Jej istotnym elementem będzie również identyfikacja np. konfliktów interesów, nieprawidłowego zarządzania środkami czy innych działań niezgodnych z przepisami.

O problemach NCBR zrobiło się głośno w październiku 2023 r. Wówczas NIK w raporcie stwierdziła liczne nieprawidłowości w procesie przygotowania i organizacji naboru wniosków o dofinansowanie w konkursie Szybka Ścieżka – Innowacje Cyfrowe, a także na etapie wyboru projektów.

NCBR zostało powołane w 2007 r. jako jednostka realizująca zadania z zakresu polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa. W momencie powstania było pierwszą jednostką tego typu, stworzoną jako przestrzeń dialogu między środowiskiem nauki i biznesu.

Obecnie jest to największy ośrodek finansujący rozwój prac badawczo-rozwojowych w Europie Środkowo-Wschodniej. Głównym celem działalności NCBR jest wspieranie konkurencyjności polskiej gospodarki, dzięki wdrażaniu na rynku komercyjnym wyników badań naukowych. Centrum dba o to, żeby owoce pracy naukowców realnie wzmacniały innowacyjność gospodarki.

Zgodnie z zarządzeniem prezesa NIK z 25 lutego 2020 r. ws. szczegółowych zasad przygotowywania kontroli, kontrolę specjalną przeprowadza się w przypadku potrzeby "zbadania aktualnych zagadnień o szczególnym znaczeniu dla funkcjonowania państwa".(PAP)

Nauka w Polsce, Urszula Kaczorowska

uka/ bar/ mhr/