Obowiązujące od 18 sierpnia 2024 r. rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych (Nature Restoration Law – NRL) ma przyczynić się do odtwarzania naturalnych ekosystemów w krajach UE. NRL określa wiążące cele w zakresie przywrócenia przyrodzie na terenie UE co najmniej 20 proc. obszarów lądowych i co najmniej 20 proc. obszarów morskich do 2030 r. oraz odbudowę wszystkich wymagających odbudowy ekosystemów do 2050 r.

Jest to o tyle istotne, że – jak wskazują analizy - aż 81 proc. chronionych siedlisk przyrodniczych oraz 63 proc. gatunków jest w nieodpowiednim lub złym stanie. Realizacja założeń NRL ma sprawić, że w krajach Wspólnoty poprawi się jakość gleb, wody, powietrza, wzrośnie bezpieczeństwo żywieniowe społeczeństw, spadnie też ryzyko występowania suszy oraz powodzi.

Państwowa Rada Ochrony Przyrody (PROP) opublikowała 31 sierpnia 2024 r. opinię w sprawie zmian legislacyjnych potrzebnych do wdrożenia NRL do polskiego systemu prawnego. Opinia została przygotowana na prośbę Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Wskazuje ona na konieczność zmian w prawie polskim dotyczących przede wszystkim: integracji odbudowy przyrody m.in. z Polityką Ekologiczną Państwa, polityką przestrzenną, polityką leśną, gospodarką wodną, polityką wsparcia rolnictwa; uściślenia kompetencji i obowiązków organów w zakresie działań koniecznych do wdrożenia NRL; stworzenia ram prawnych i zachęt dla organów samorządu terytorialnego; wprowadzenia ułatwień prawnych i zachęt dla podmiotów prywatnych zainteresowanych podjęciem działań w sprawie wdrożenia NRL.

„Opinia ta jest ważnym wsparciem w pracach MKiŚ, odnoszącym się również do zaplanowania prac i zadań specjalnego zespołu ds. Krajowego Planu Odbudowy Zasobów Przyrodniczych (KPO ZP)” - napisał Wydział Komunikacji Medialnej MKiŚ w odpowiedzi na pytania PAP o plany realizacji rozporządzenia NRL.

Z przesłanej informacji wynika, że zespół międzyresortowy zajmujący się odbudową zasobów przyrodniczych funkcjonuje już na poziomie roboczym. „Rozważamy formalizowanie go, aby nadać działaniom odpowiednią rangę. W jego skład wchodzą przedstawiciele wszystkich zaangażowanych merytorycznie resortów. Jego zadaniem jest wieloaspektowe przygotowanie ram dla wdrożenia unijnego rozporządzenia obejmującego m.in. ramy merytoryczne, prawne czy finansowe” – napisali przedstawiciele MKiŚ.

Jak zaznaczyli, obecnie ustalany jest harmonogram prac, mieszczący się w ramach czasowych wskazanych w przepisach NRL. „W MKiŚ konsultujemy, razem z innymi państwami członkowskimi i Komisją Europejską, jak będzie wyglądać format Krajowego Planu Odbudowy Zasobów Przyrodniczych. Jest to dokument unijny, który będzie określał zakres niezbędnych prac. Kształt tego dokumentu zdecyduje o harmonogramie prac nad polskim KPO ZP” – poinformował resort.

W ocenie MKiŚ jednym z kluczowych wyzwań, z jakim trzeba się będzie zmierzyć, jest pozyskanie środków unijnych i krajowych na przygotowanie, a także późniejszą realizację założeń zawartych w rozporządzeniu o odbudowie zasobów przyrodniczych. „Dokument dotyka kompetencji wielu resortów i wymaga uzgodnienia z tymi resortami, uwzględnienia w planie odbudowy wielu dokumentów strategicznych i polityk przez nie prowadzonych. Kluczowa będzie ścisła współpraca również z jednostkami podległymi i nadzorowanymi przez poszczególnym ministrów” – wyjaśnili przedstawiciele resortu.

Kolejnym wyzwaniem będzie dostosowanie prawa polskiego w sferach związanych z ochroną przyrody, gospodarki morskiej, lasów, rolnictwa, środowiska czy zagospodarowania przestrzennego. „Przy realizacji zobowiązań o takiej skali zawsze mogą pojawić się problemy o charakterze formalnym lub merytorycznym” – napisano w odpowiedzi przesłanej PAP.

Za przygotowanie KPO ZP i prowadzenie specjalnego zespołu KPO ZP odpowiedzialny jest Departament Ochrony Przyrody w MKiŚ.(PAP)

jjj/ bar/