Zmarł geograf prof. Grzegorz Węcławowicz

Przemyśl, 28.10.2023. PAP/Darek Delmanowicz
Przemyśl, 28.10.2023. PAP/Darek Delmanowicz

Zmarł prof. Grzegorz Węcławowicz, geograf, "współtwórca polskiej geografii społecznej miast" - napisali przedstawiciele Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, z którym przez wiele lat był związany zawodowo.

O śmierci profesora poinformowała dyrekcja i pracownicy Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, gdzie prof. Węcławowicz kierował Zakładem Geografii Miast i Ludności (1999-2012), był też przewodniczącym Rady Naukowej (2007-2018), a także wieloletnim członkiem Komitetu Nauk Geograficznych PAN, Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Polskiego Towarzystwa Geograficznego, wykładowcą kilku polskich i zagranicznych uczelni, w tym University of Leeds.

"Z głębokim żalem i smutkiem przekazujemy informację, że w dniu 12 czerwca odszedł od nas Profesor Grzegorz Węcławowicz. Jeden z Mistrzów naszego Instytutu, współtwórca sukcesów naukowych i organizacyjnych (...) Pozostanie w pamięci jako wybitny Geograf, wielkiej życzliwości Człowiek i Przyjaciel, współtwórca polskiej geografii społecznej miast" - napisali przedstawiciele IGiPZ PAN.

Grzegorz Węcławowicz ukończył studia geograficzne na Uniwersytecie Warszawskim w 1966 r. uzyskując tytuł magistra geografii w zakresie geografii fizycznej Polski. "W 1970 r. podjąłem studia doktoranckie w Instytucie Geografii PAN, co było wynikiem przeniesienia moich zainteresowań z nauk przyrodniczych do nauk społecznych. W rozprawie doktorskiej (jako jeden z pierwszych w Polsce) zastosowałem analizę czynnikową w badaniach struktury wewnętrznej wielkiego miasta oraz koncepcję ekologii społecznej. Po raz pierwszy w ówczesnych krajach socjalistycznych udowodniono istnienie i pomierzono zróżnicowania społeczne i ekonomiczne w przestrzeni miast. Praca ta została opublikowana po polsku, rosyjsku, angielsku i włosku" - napisał profesor w notce opublikowanej na stronie internetowej IGiPZ PAN.

W latach 1976-1977 naukowiec przebywał na stażu w London School of Economics and Political Science w Wielkiej Brytanii, co - jak wspomniał - pozwoliło mu na przygotowanie i opublikowanie w 1988 r. rozprawy habilitacyjnej pt. "Struktury społeczno-przestrzenne w miastach Polski". "W książce tej podsumowałem moje badania empiryczne oraz badania innych geografów i socjologów nad strukturami społeczno-przestrzennymi w miastach Polski. Wychodząc od rozumienia teorii jako systemu wyjaśnień naukowych oraz przyjętej strategii postępowania badawczego, podsumowałem stan ówczesnej wiedzy na temat zróżnicowań społeczno-przestrzennych miast polskich. Przedstawiłem zarys teorii średniego zasięgu, w której pierwsza część o charakterze empiryczno-indukcyjnym odpowiada na pytanie: 'gdzie w przestrzeni miast polski zlokalizowane są poszczególne zjawiska społeczne i ekonomiczne?', a druga część o charakterze hipotetyczno-dedukcyjnym próbuje odpowiedzieć na pytania typu: 'dlaczego wystąpiły zróżnicowania społeczno-przestrzenne?'" - opisał.

Jego badania były wspierane przez liczne zagraniczne ośrodki naukowe. Od roku 1993 prof. Węcławowicz prowadził prace nad zeszytami "Atlasu Warszawy". "Nie rezygnując z badań nad miastami rozszerzyłem swoje badania nad strukturą przestrzenną transformacji zachodzących w Polsce w latach dziewięćdziesiątych" - wspomniał.

W książce pt. "Contemporary Poland. Space and Society" (Współczesna Polska. Przestrzeń i społeczeństwo) przedstawił rozwiniętą koncepcję miasta socjalistycznego, miasta podlegającego współczesnej transformacji oraz koncepcje przyszłego rozwoju regionalnego Polski w nowych warunkach systemowych. Rozwinięciem tego kierunku badań stała się nowa książka "Przestrzeń i społeczeństwo współczesnej Polski. Studium z geografii społeczno-gospodarczej" (Wydawnictwo Naukowe PWN 2002). Następnie w roku 2003 Wydawnictwo Naukowe PWN wydało moja kolejną książkę pt. "Geografia społeczna miast" (nowsze rozszerzone wydanie 2007), która stała się jednym z podstawowych podręczników na studiach geograficznych.

Badał możliwość zastosowania wiedzy geograficznej do wyjaśniania i opisu zjawisk społecznych, ekonomicznych i politycznych zachodzących w przestrzeni miast.

Koncentrował się również na badaniu zróżnicowań społeczno-przestrzennych w miastach Polski. "Szczególną uwagę zwracam na zagadnienia związane z ubóstwem i wykluczeniem społecznym, na zmiany zachodzące w przestrzeni wielkich osiedli mieszkaniowych" - napisał.

W latach 2002-2005 wziął udział w międzynarodowym projekcie badawczym (w ramach V Programu Ramowego UE) pt.: "Restructuring Large-scale Housing Estates in European Cities: Good Practices and New Visions for Sustainable Neighbourhoods and Cities". Efektem była m.in. publikacja trzech współautorskich raportów w formie książek (w języku angielskim).

Brał udział w pracach zespołu powołanego przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, którego zadaniem było przygotowanie nowej koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju (tzw. wersja ekspercka została opublikowana w 2010 r.), a także zespołu przygotowującego "Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Krakowa".

Od 2011 r. uczestniczył w międzynarodowym projekcie badawczym ESPON prowadzonym w IGiPZ PAN: "Best development conditions in European metropolises: Paris, Berlin and Warsaw" (Best Metropolis) oraz w projekcie "Trendy rozwojowe Mazowsza - Społeczno-demograficzne uwarunkowania rozwoju Mazowsza". 

Jak poinformowano w notce Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, nabożeństwo żałobne odbędzie się w środę 19 czerwca o godz. 12 w Piasecznie w kościele pw. św. Anny, po czym nastąpi odprowadzenie do grobu na cmentarzu parafialnym.

Nauka w Polsce

zan/ bar/

Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.

Czytaj także

  • Źródło: Loreal-Unesco/ Fot. Marcin Oliva Soto

    Sześć wybitnych polskich badaczek z nagrodą L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki

  • 06.04.2024. Na zdjęciu Marek Safjan. PAP/Marcin Obara

    Prof. Marek Safjan doktorem honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera