Z opublikowanego w środę raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) "Gospodarka kosmiczna", który powstał we współpracy z Polską Agencją Kosmiczną (PAK), wynika, że w przestrzeni kosmicznej obecnie jest ponad 12,8 tys. satelitów, z czego 11,3 tys. znajduje się na orbicie Ziemi.

"Liczba wysłanych satelitów w 2023 r. jest o 1170 proc. większa niż w 2013 r. Od 2017 r. do kwietnia 2024 r. wysłano więcej satelitów niż od początku ery kosmicznej do 2016 r. W latach 2016-2023 średni roczny wzrost liczby wysyłanych obiektów na orbitę Ziemi wynosił prawie 50 proc." - wyliczyli autorzy raportu.

"Państwa członkowskie Unii Europejskiej i Wielka Brytania odpowiadają za 10 proc. wszystkich satelitów wysłanych na orbitę Ziemi oraz 12 proc. wystrzelonych po 2000 r.” – wskazał starszy analityk z zespołu zrównoważonego rozwoju w PIE Jędrzej Lubasiński.

Kierownik zespołu zrównoważonego rozwoju w PIE dr Paula Kukołowicz zwróciła uwagę, że "obserwowany w ostatnich latach dynamiczny wzrost liczby wysyłanych satelitów wynika głównie ze znacznego spadku związanych z tym kosztów, który na przestrzeni ostatnich trzech lat wyniósł 95 proc.". To z kolei - jak wskazała cytowana w informacji Kukołowicz - wynika z opracowania technologii, które pozwoliły zmniejszyć rozmiary wysyłanych urządzeń, a także opracowanej przez firmę SpaceX technologii ponownego wykorzystania rakiet wynoszących satelity na orbitę.

Autorzy raportu zwracają uwagę, że komunikacja satelitarna to drugi pod względem wielkości segmentem gospodarki kosmicznej - odpowiada za 1/3 wartości całej gospodarki kosmicznej. "W 2022 r. była wyceniana na 158 mld dol. Pozostałe segmenty, m.in. obserwacja Ziemi, odpowiadają łącznie za 76 mld dol. oraz 16 proc. całej gospodarki kosmicznej" - podano w raporcie.

Największe wydatki na programy kosmiczne ponoszą Stany Zjednoczone, które przeznaczyły w 2023 r. na ten cel 73 mld dol. Za nim są Chiny z budżetem w wysokości 14 mld dol. - poinformowały PIE oraz PAK. Dodano, że USA pozostają także państwem, które odpowiada za największą liczbę obiektów wyniesionych w kosmos. Od 1957 r. wysłano łącznie 17 tys. satelitów wysłanych, w tym 56 proc. przez Stany Zjednoczone.

Jak zaznaczyli autorzy raportu, Polska również przyczynia się do rozwoju gospodarki kosmicznej, wpłacając do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) w 2023 r. 69 mln euro, czyli równowartość 0,014 polskiego PKB. Dodano, że na początku 2024 r. 507 polskich podmiotów było uprawnionych do wzięcia udziału w przetargach na uczestnictwo w projektach ESA (Europejskiej Agencji Kosmicznej - PAP).

PIE przypomniał, że w 2023 r. Ministerstwo Rozwoju i Technologii zwiększyło składkę do ESA i przeznaczyło na programy wspierające rozwój sektora kosmicznego w Polsce łączną kwotę 360 mln euro, z czego 200 mln euro ma trafić na realizację opcjonalnych programów ESA w latach 2023-2025. "Jest to kwota wyraźnie zwiększająca inwestycje w działania ESA w porównaniu z pierwotnymi założeniami budżetowymi" - zaznaczono. Dodano, że globalna wartość publicznych wydatków na sektor kosmiczny natomiast w 2023 r. wyniosła 117 mld dol. i wzrosła o 15 proc. względem poprzedniego roku oraz o 176 proc. w porównaniu z wartością sprzed dekady.

Autorzy opracowania wskazali, że gospodarkę kosmiczną tworzą wszelkiego rodzaju produkty i usługi związane z procesem wysyłania ładunków w kosmos, utrzymywania ich tam oraz czerpania z nich korzyści. "Wartość tak zdefiniowanej gospodarki kosmicznej w 2022 r. wyniosła 464 mld dol." - poinformowali. W raporcie stwierdzono, że największym segmentem gospodarki kosmicznej jest nawigacja satelitarna, która stanowi około połowę jego wartości wynoszącym w 2022 r. 230 mld dol. Liderem wydatków na kosmos pozostaje w Europie Francja.

"Rozwój komunikacji satelitarnej, usług obserwacji Ziemi, turystyki kosmicznej i pojawiające się perspektywy górnictwa kosmicznego wyraźnie pokazują ogromny potencjał i rosnącą opłacalność komercyjną przedsięwzięć kosmicznych" - zauważył prezes Polskiej Agencji Kosmicznej prof. Grzegorz Wrochna. Zwrócił uwagę, że "Polska jest częścią tego szybko ewoluującego krajobrazu działań kosmicznych". "Posiadamy prężnie działający sektor kosmiczny, a nasze podmioty już uczestniczą w europejskich łańcuchach dostaw, wspierając rozwój rodzimej gospodarki" – podkreślił Wrochna.

Polski Instytut Ekonomiczny to publiczny think tank ekonomiczny. Jego obszary badawcze to przede wszystkim makroekonomia, energetyka i klimat, handel zagraniczny, foresight gospodarczy, gospodarka cyfrowa. (PAP)

Anna Bytniewska

ab/ pad/