Większość obecnych badań nad potencjalnymi metodami leczenia choroby Alzheimera koncentruje się na zmniejszeniu ilości toksycznych białek, takich jak tau i beta-amyloid, które gromadzą się w mózgu w miarę postępu choroby. Dotychczas zatwierdzone leki dają tylko nadzieję na spowolnienie postępu choroby Alzheimera, ale nie potrafią cofnąć szkód i przywrócić pamięci.

Zespół dr Tary Tracy, adiunkt Buck Institute for Research on Aging (USA), proponuje alternatywną strategię, która pozwalałaby przywracać wspomnienia zabrane przez chorobę Alzheimera i pokrewne formy demencji. "Zamiast redukować toksyczne białka w mózgu, staramy się odwrócić szkody spowodowane chorobą Alzheimera, aby przywrócić pamięć” – wskazała dr Tracy.

Naprawę neuronów ma umożliwić białko KIBRA, którego nazwa wzięła się od tego, że występuje w nerkach (ang. "kidney") i mózgu (ang. "brain"). W mózgu jest obecne przede wszystkim w synapsach, czyli połączeniach pomiędzy neuronami, które umożliwiają tworzenie i przywoływanie wspomnień.

Badania wykazały, że KIBRA jest niezbędne synapsom do tworzenia wspomnień, a zespół z Buck Institute odkrył, że w mózgach osób z chorobą Alzheimera brakuje tego białka.

„Zastanawialiśmy się, w jaki sposób niższe poziomy KIBRA wpływają na sygnalizację w synapsie i czy lepsze zrozumienie tego mechanizmu może dać wgląd w to, jak naprawić synapsy uszkodzone w przebiegu choroby Alzheimera – powiedział Grant Kauwe, pierwszy autor opracowania. - Zidentyfikowaliśmy mechanizm, który można ukierunkować na naprawę funkcji synaptycznych, a obecnie staramy się opracować terapię opartą na tej pracy”.

Autorzy zmierzyli najpierw poziom KIBRA w płynie mózgowo-rdzeniowym i mózgu ludzi. Okazało się, że wysoki poziom KIBRA w płynie mózgowo-rdzeniowym, ale niski w mózgu, odpowiadał ciężkości demencji.

„Odkryliśmy również korelację między podwyższonym poziomem tau i podwyższonym poziomem KIBRA w płynie mózgowo-rdzeniowym – powiedziała Tracy. - To zaskakujące, jak silna była ta zależność, co wskazuje na wpływ tau w mózgu na KIBRA”.

Zespół z Buck Institute bada dalej to zjawisko w nadziei, że KIBRA może zostać wykorzystane jako biomarker dysfunkcji synaptycznej i pogorszenia funkcji poznawczych, który może być przydatny w diagnozowaniu, planowaniu leczenia oraz śledzeniu postępu choroby i reakcji na terapię.

Aby dowiedzieć się, jak KIBRA wpływa na synapsy, zespół stworzył skróconą funkcjonalną wersję tego białka. W przypadku myszy laboratoryjnych cierpiących na chorobę będącą modelem ludzkiej choroby Alzheimera naukowcy odkryli, że białko KIBRA może odwrócić upośledzenie pamięci związane z demencją, chroniąc mechanizmy promujące odporność synaps.

„Co ciekawe, KIBRA przywróciła funkcje synaptyczne i pamięć u myszy, mimo że nie rozwiązała problemu akumulacji toksycznego białka tau – stwierdziła Kristen Pareja-Navarro, współautorka badania. - Nasza praca potwierdza możliwość wykorzystania KIBRA jako terapii poprawiającej pamięć po wystąpieniu utraty pamięci, nawet jeśli toksyczne białko, które spowodowało uszkodzenie, pozostanie.”

Wraz z innymi terapiami, które już istnieją lub zostaną wprowadzone w przyszłości, terapia KIBRA mająca na celu naprawę synaps może być cennym dodatkiem. „Ograniczenie toksycznych białek jest oczywiście ważne, ale naprawa synaps i poprawa ich funkcji to kolejny kluczowy czynnik, który może pomóc – zaznaczyła Tracy. - Uważam, że będzie to miało największy wpływ w przyszłości”. (PAP)

Paweł Wernicki

pmw/ bar/