Podobnie jak ludzie, szczury są w stanie oszacować błąd czasowy w swoich działaniach; ocenić, jak dokładnie właśnie wykonały zadanie, co sugeruje, że gryzonie są świadome swojego wewnętrznego stopera - wynika z międzynarodowego badnia z udziałem Polaków. Praca ta może pomóc zrozumieć procesy metapoznawcze również u ludzi.
W międzynarodowym badaniu uczestniczyli naukowcy z Paris-Saclay Neuroscience Institute (CNRS/University of Paris Saclay), Cognitive Neuroimaging Laboratory (CNRS/CEA/Inserm/University of Paris Saclay) oraz Instytutem Psychologii Polskiej Akademi Nauk. Wyniki opublikowano w prestiżowym czasopiśmie PNAS (https://www.pnas.org/content/119/9/e2108850119). W prasowym komunikacie informuje o nich Instytut Psychologii PAN.
Czy moja wypowiedź jest zbyt długa? Poprzednie badania wykazały, że ludzie są w stanie oszacować czas trwania swoich działań bez pomocy zegarka. Wynika to z naszej zdolności do introspekcji. Podczas wykonywania zadania, zwłaszcza czasowego, jesteśmy w stanie ocenić nasze wyniki i dokonać autokorekty, aby następnym razem wykonać je lepiej. Ale skąd mózg wie, jak bardzo odchylił się od docelowego czasu? To fundamentalne pytanie z dziedziny neuronauki leży u podstaw procesu uczenia się.
Nowe badania po raz pierwszy pokazują, że szczur również posiada tę umiejętność. Naukowcy opracowali zadanie behawioralne, w którym szczury były uczone naciskania dźwigni przez 3,2 sekundy. Następnie w dwóch karmnikach przydzielano smakołyki w zależności od wyników zwierzęcia. Gryzoń uczy się wtedy, że strona karmnika zależy od dokładności wykonania zadania. Jeśli szczur wykonał zadanie z małym błędem czasowym (0,25 sek.), był nagradzany po swojej lewej stronie. Jeśli błąd był większy (0,5 sek.), był nagradzany po prawej stronie. W fazie testowej szczury miały wybór pomiędzy dwoma karmnikami. Przy każdej próbie gryzoń ocenia, czy udało mu się wykonać wymagane zadanie, czy też nie. Szczury wybierały karmnik w zależności od swojego błędu z dużą dokładnością. Co więcej, im bardziej szczur był przekonany, że znajdzie pożywienie w danym karmniku, tym szybciej je wybierał. Naukowcy tłumaczą to zachowanie połączeniem dwóch zjawisk: historii wzmocnień uzyskanych przez zwierzę oraz monitorowaniem aktualnych błędów czasowych we własnym zachowaniu.
"Wyniki tych badań sugerują swoisty rodzaj aktywności metapoznawczej. Poprzez wykazanie tej zdolności u szczurów, praca ta otwiera drogę do nowych metod badawczych na zwierzętach, aby lepiej zrozumieć procesy metapoznawcze u ludzi. Przyszłe badania będą więc w stanie pogłębić fundamentalną wiedzę na temat mechanizmów i struktur mózgowych zaangażowanych w naszą wewnętrzną reprezentację czasu i nasze procesy metapoznawcze" - czytamy w prasowym komuniakcie.
PAP - Nauka w Polsce
ekr/
