Unikatowe, najdokładniejsze dotąd mapy poczerwienienia międzygwiazdowego w Obłokach Magellana opracowali astronomowie Obserwatorium Astronomicznego UW w ramach przeglądu nieba OGLE. Obłoki stanowią "laboratorium" do badań galaktyk, a uzyskane mapy będą doskonałym narzędziem do kolejnych badań kosmologicznych.
Mały i Wielki Obłok Magellana to dwie pobliskie galaktyki, będące satelitami naszej Galaktyki – Drogi Mlecznej. Ze względu na ich bliskość i wzajemne oddziaływanie są one parą najczęściej badanych galaktyk we Wszechświecie i stanowią swego rodzaju laboratorium do badań struktury, ewolucji i oddziaływań galaktyk. Obłoki Magellana są również idealnym środowiskiem do badań populacji gwiazdowych oraz rozkładu materii międzygwiazdowej. Co więcej, używa się ich do kalibracji kosmicznej skali odległości, będącej podstawą badań kosmologicznych - wyjaśniają specjaliści na stronie Uniwersytet Warszawski.
Większość opisanych wyżej badań wymaga uwzględnienia wpływu poczerwienienia międzygwiazdowego na obserwacje astronomiczne. Poczerwienienie to efekt pochłaniania światła obiektu przez pył znajdujący się między obserwatorem a badanym obiektem. W efekcie obiekt ten wydaje się ciemniejszy i bardziej czerwony niż jest w rzeczywistości. Ma to bezpośredni wpływ na wyznaczanie odległości do obiektów. Bez uwzględnienia wpływu pyłu są one zawyżone. Dlatego, aby móc badać populacje gwiazdowe, potrzebujemy dokładnych map poczerwienienia w Obłokach Magellana.
Dotychczasowe mapy poczerwienienia w Obłokach Magellana obejmowały jedynie centralne obszary obu galaktyk i były obarczone błędem wynikającym z problemów z ich kalibracją.
Jednak dzięki wieloletnim obserwacjom projektu OGLE, prowadzonego w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego, zespół astronomów prowadzonych przez dr Dorotę Skowron i dr. Jana Skowrona, był w stanie stworzyć pierwsze w historii dokładne mapy poczerwienienia, obejmujące cały obszar obu galaktyk.
"Wykorzystano do tego gwiazdy typu Red Clump – czerwone olbrzymy, które są na etapie spalania helu w jądrze, dzięki czemu mają dobrze określoną jasność rzeczywistą, a co za tym idzie również kolor. Następnie, poprzez porównanie oczekiwanego koloru gwiazd z kolorem obserwowanym, można wyznaczyć ich poczerwienienie" - czytamy w komunikacie UW.
Powstałe w ten sposób szczegółowe mapy poczerwienienia są narzędziem do analizy populacji gwiazdowych i badań struktury Obłoków Magellana.
Wyniki badania opublikowano w piśmie The Astrophysical Journal Supplement Series: https://iopscience.iop.org/article/10.3847/1538-4365/abcb81
PAP - Nauka w Polsce
ekr/ agt/
