Średniowieczne wierzenia zakorzenione we współczesnym świecie odkrywa prof. Marek Gensler z Uniwersytetu Łódzkiego, badając teksty brytyjskiego filozofa Waltera Burleya.
Prof. Marek Gensler, prodziekan ds. nauczania Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Łódzkiego bada prace działającego w 1 poł. XIV w. filozofa Waltera Burleya. Średniowieczny filozof komentował „Parva naturalia” Arystotelesa. Jest to zbiór traktatów z pogranicza psychologii i fizjologii.
W analizach prof. Genslera pojawia się m.in. kontekst snów proroczych. Naukowiec przypomina, że pisał o nich już Arystoteles. Później zagadnieniem zajmowali się również średniowieczni autorzy. Arystoteles wyrażał wątpliwości, czy takie sny istnieją, natomiast Burley miał mnóstwo przykładów na sny prorocze.
"Sen i śnienie są niezwykle interesujące. Sen to stan, w którym się znajdujemy, gdy odpoczywamy, a śnienie to, co jawi się we śnie w naszej wyobraźni. Sny są odbiciem tego, co przeżywamy na jawie, ale czasami dają dziwnie skrzywione obrazy" – mówi prof. Gensler.
"Sny powstają wtedy, gdy nasza psychika jest odpowiednio przygotowana - (...) muszą być spełnione warunki, np. nieprzejedzenie, dobra temperatura w pomieszczeniu. Wówczas mamy szansę na normalny, gładki sen. Burley twierdzi za Arystotelesem, że największe szanse na sny prorocze mają dzieci i głupcy, jednak żadna z tych grup nie jest w stanie dobrze ich zinterpretować, i tutaj swoje zadanie mają filozofowie przyrody" – mówi profesor.
Profesor, przygląda się relacji ciało-umysł w filozofii Burleya. "Świat fizyczny oddziałuje na człowieka poprzez zmysły. Dysponujemy rozumem, który pozwala na refleksje przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji, natomiast zwierzęta mają instynkt. Pojawiające się bodźce wymagają interpretacji i decyzji. Rozeznajemy rzeczywistość i mamy możliwość wyboru sposobu działania" - stwierdza prof. Gensler.
Badając teksty Burleya, będące komentarzami do Arystotelesa, naukowiec wskazuje na łączność współczesnych wierzeń i zabobonów ze światopoglądem średniowiecznych czasów. Celem badań prof. Genslera są edycje komentarzy Burleya oraz zaplanowana na przyszły rok książka poświęcona tym zagadnieniom. Książka, pt. „Corpus animatum” („Ciało ożywione”) zostanie wydana nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego.
Projekt „Problem relacji ciało-umysł w filozofii Waltera Burleya. Komentarz do Parva naturalia Arystotelesa” jest finansowany z Narodowego Centrum Nauki.
PAP - Nauka w Polsce, Karolina Duszczyk
kol/ ekr/
