Neandertalczyk polował na lwy i korzystał z ich skóry

Jak dotąd żadne badania nie wykazały, że neandertalczycy celowo polowali na duże zwierzęta drapieżne. Jeszcze w latach 90. XX w. uważano, że neandertalczycy byli padlinożercami, niezdolnymi do polowania na własną rękę. Później odkryto, że polowali, ale nigdy na drapieżniki.

Międzynarodowy zespół naukowców przeanalizował ślady cięć i ran kłutych na szczątkach dwóch euroazjatyckich lwów jaskiniowych. Pierwszy szkielet pochodzi sprzed 48 tys. lat, a drugi 190 tys. lat.

Lew jaskiniowy to wymarły ssak drapieżny z rodziny kotowatych. Był średnio o 25 proc. większy od lwa afrykańskiego. Wbrew pierwszym skojarzeniom, nazwa nie pochodzi od miejsca bytowania. Chodzi raczej o to, że ssaki te polowały na niedźwiedzie, a ich szkielety były często znajdowane w jaskiniowych norach niedźwiedzich.

Oba badane przez naukowców lwy żyły w czasach, gdy neandertalczycy byli jedynymi ludźmi zamieszkującymi Europę. Pierwszy Homo sapiens pojawił się na kontynencie dopiero około 42 tys. lat temu.

„Badania dostarczają pierwszych tak wczesnych dowodów na to, że ludzie polowali na groźnego lwa, najlepszego łowcę w królestwie zwierząt. To odkrycie pomaga zmienić nasze rozumienie możliwości innych gatunków ludzkich i podważa z góry przyjęte wyobrażenia na temat neandertalczyków” – powiedział cytowany przez „The New York Times” Gabriele Russo, zooarcheolog z Uniwersytetu w Tybindze i pierwszy autor artykułu.

Pod wpływem coraz większej liczby badań uważa się obecnie, że neandertalczycy byli dużo bardziej różnorodni i utalentowani, niż powszechnie sądzono. Coraz więcej dowodów wskazuje na to, że posługiwali się skomplikowanym językiem, a nawet – biorąc pod uwagę rytualny pochówek zmarłych – jakąś formą duchowości. Tropili żubry, dzikie bydło i słonie o prostych kłach, a także atakowali hibernujące niedźwiedzie. Jednak odkrycie, że celowo polowali na drapieżniki radykalnie zmienia wyobrażenia naukowców na ich temat.

„Polowanie na niebezpieczne zwierzęta to zupełnie inny rodzaj wyzwania” – powiedziała Annemieke Milks, archeolożka z Uniwersytetu w Reading.

Jesienią 2021 r. Gabriele Russo zauważył głęboką, wcześniej nieudokumentowaną ranę na spodniej stronie żebra lwa jaskiniowego, będącego częścią wystawy w Muzeum Historii Naturalnej i Mamutów w Siegsdorf, w Niemczech. Russo skojarzył ten ślad z tymi, które widział na kręgach starożytnych jeleni, zabitych właśnie przez neandertalczyków za pomocą włóczni.

Wykorzystując kombinację cyfrowej mikroskopii 3D i skanowania, naukowcom udało się ustalić, że włócznia została wbita, a nie rzucona, a rana w żebra była prawdopodobnie śmiertelnym ciosem zadanym, gdy lew leżał na ziemi.

„Stary, samotny lew mógł stanowić zagrożenie dla neandertalczyków lub rywalizować o ofiarę. Być może neandertalczycy dostrzegli okazję do łatwiejszego zabicia lub potraktowali lwa jako sposób na wykazanie się i postanowili go zabić” - powiedział Russo.

Naukowcy zbadali także kości lwa jaskiniowego, które odkryto w Einhornhöhle w środkowych Niemczech. Miejsce znaleziska w starożytności prawdopodobnie służyło jako kryjówka neandertalczyków. Wyniki nowego badania wykazały, że ślady nacięć na kościach lwa odpowiadają tym, które powstają po oskórowaniu zwierzęcia. W skórze, która leżała 30 metrów od wejścia do jaskini zachowały się pazury i kości. Badacze podejrzewają, że skóra była trofeum myśliwskim wykorzystywanym podczas rytuałów.

„Możemy nazywać ich jak chcemy: Homo erectus, Homo heidelbergensis, neandertalczycy. Ludzie są ludźmi od setek tysięcy lat" – powiedział cytowany przez „The New York Times” Joao Zilhao, paleoantropolog z Uniwersytetu w Lizbonie.(PAP)

Urszula Kaczorowska

uka/ bar/