Wieloośrodkowe badanie przeprowadzone zostało przez kanadyjski Lawson Health Research Institute, Centre hospitalier de l'Université de Montréal (CHUM) i Jewish General Hospital (JGH). Jak z niego wynika, przeszczepy mikroflory kałowej (FMT) od zdrowych dawców są bezpieczne i dają nadzieję na poprawę odpowiedzi na immunoterapię u pacjentów z zaawansowanym czerniakiem.

Leki immunoterapeutyczne pobudzają układ odpornościowy człowieka do atakowania i niszczenia komórek nowotworowych. Dzięki temu poprawiają przeżycie osób z czerniakiem, jednak są skuteczne tylko u 40 do 50 proc. pacjentów. Badania wykazały, że reakcja na leczenie może zależeć od mikrobiomu danej osoby - czyli obecnych w jej organizmie drobnoustrojów.

„W tym badaniu (DOI: 10.1038/s41591-023-02453-x) naszym celem było poprawienie odpowiedzi pacjentów z czerniakiem na immunoterapię poprzez poprawę zdrowia ich mikrobiomu poprzez przeszczepy mikroflory jelitowej” – mówi dr John Lenehan, onkolog medyczny w London Health Sciences Centre (LHSC) i profesor nadzwyczajny na Wydziale Onkologii Schulich School of Medicine & Dentistry Western University w Kanadzie.

Przeszczep mikroflory jelitowej (przeszczep kałowy) polega na pobraniu stolca od zdrowego dawcy, badaniu przesiewowym i przygotowaniu go w laboratorium oraz przeszczepieniu pacjentowi.

„Związek między mikrobiomem, układem odpornościowym i leczeniem chorób nowotworowych to rozwijająca się dziedzina nauki” — wskazał dr Saman Maleki z Lawson.

Badanie I fazy obejmowało 20 pacjentów z czerniakiem rekrutowanych z LHSC, CHUM i Jewish General Hospital. Pacjentom podawano doustnie około 40 kapsułek przeszczepu podczas jednej sesji, na tydzień przed rozpoczęciem immunoterapii.

Jak wykazano, łączenie przeszczepów z immunoterapią jest bezpieczne dla pacjentów – co jest głównym celem badania fazy I. Badanie wykazało również, że 65 proc. pacjentów, którzy zachowali mikrobiom dawcy odpowiedziało klinicznie na leczenie skojarzone. U pięciu pacjentów wystąpiły niepożądane zdarzenia, czasami związane z immunoterapią i przerwano ich leczenie.

Jak podkreślił dr Bertrand Routy, onkolog i dyrektor Centrum Mikrobiomu CHUM, z badania wynika, że dzięki przeszczepowi kałowemu można bezpiecznie poprawić odpowiedź pacjentów na immunoterapię.

„Te ekscytujące wyniki uzupełniają szybko rosnącą listę publikacji sugerujących, że celowanie w mikrobiom może zapewnić znaczny postęp w stosowaniu immunoterapii u naszych pacjentów z rakiem” – dodaje dr Wilson H. Miller Jr. z JGH i profesor w Wydział Medycyny i Onkologii na Uniwersytecie McGill.

Badanie jest wyjątkowe ze względu na podawanie pacjentom z czerniakiem przeszczepów mikroflory jelitowej od zdrowych dawców w postaci kapsułek. Technikę tę jako pierwszy zastosował w dr Michael Silverman z St. Joseph's Health Care London (Kanada).

„Nasza grupa wykonuje przeszczepy kałowe od 20 lat, początkowo osiągając sukcesy w leczeniu infekcji C. difficile. To pozwoliło nam udoskonalić nasze metody i zapewnić wyjątkowo wysoki odsetek drobnoustrojów dawcy przeżywających w jelicie biorcy po zaledwie jednej dawce - wskazał dr Silverman. - Nasze dane sugerują, że przynajmniej część sukcesu, jaki obserwujemy u pacjentów z czerniakiem, jest związana ze skutecznością kapsułek”.

Zespół rozpoczął już większe badanie fazy II z udziałem ośrodków w Ontario i Quebecu. Naukowcy z Lawson badają również potencjał przeszczepów kału w leczeniu innych nowotworów, w tym raka nerkowokomórkowego, raka trzustki i raka płuc, a także w leczeniu HIV i reumatoidalnego zapalenia stawów.(PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ agt/