Siedzący Kopernik trzyma w dłoni cyrkiel i kreśli nim rysunek na dużej karcie papieru, którą trochę przydeptuje nogą, by wiatr jej nie porwał.

"To rzeźba plenerowa, kameralna, nie ma cech klasycznego pomnika. Chodziło o to, żeby pokazać Kopernika jako studenta, żaka, a z drugiej strony wielką postać, ale dostępną, nie posadzoną na cokole, nie w ponadnaturalnej skali. Tu Kopernik jest ukazany w niemal naturalnej skali, jest przystępny, można obok niego usiąść, pogłaskać go" – powiedział dziennikarzom autor rzeźby profesor krakowskiej ASP Karol Badyna, którego prace rozsiane są po całym świecie, m.in. w Nowym Jorku, Waszyngtonie, Chicago, Tel Awiwie i Singapurze.

Rzeźba znajduje się w rejonie skrzyżowania ul. Łojasiewicza z al. Wawelską, przed gmachem Wydziału Matematyki i Informatyki UJ. Młody naukowiec spogląda stąd w kierunku znajdującego się po drugiej stronie ulicy Łojasiewicza budynku Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ.

Pracownicy UJ zwrócili uwagę na dobrą lokalizację pomnika. Dziekan Wydziału Matematyki i Informatyki prof. Włodzimierz Zwonek zauważył, że pokazuje ono różne zainteresowania i aktywności życiowe Kopernika. Pracownicy mają też nadzieję, że rzeźba będzie skłaniała do zadumy studentów, tworzących naukę.

"Wielki polski astronom, o czym nie wszyscy wiedzą, był także biegłym matematykiem, jak sam siebie zresztą określał. I choć królową nauk traktował raczej jako narzędzie do badań astronomicznych niż cel naukowy sam w sobie, to jego podstawowe dzieło +O obrotach sfer niebieskich+ - oprócz systematycznego wykładu geometrii potrzebnego mu do przedstawienia swojej teorii heliocentrycznej - zawiera także oryginalne twierdzenia matematyczne" – podkreślił prof. Wojciech Słomczyński z Instytutu Matematyki UJ. Jak przypomniał, w czasach Kopernika astronomia uchodziła zresztą za część matematyki.

Mikołaj Kopernik rozpoczął studiowanie sztuk wyzwolonych (m.in. astronomia, matematyka) w Akademii Krakowskiej w 1491 r. Był to czas świetności nauk astronomiczno-matematycznych w tej uczelni. "Ówczesna Akademia była nowoczesną uczelnią z szerokimi kontaktami zagranicznymi, dobrze wyposażoną biblioteką oraz najstarszą w Europie katedrą matematyki i astronomii. Choć o latach spędzonych przez Kopernika w Krakowie wiemy bardzo niewiele, to niewątpliwie tu właśnie położone zostały podstawy pod jego dalsze studia na uczelniach włoskich i całą jego naukową przyszłość" – opisywał prof. Słomczyński.

Inny pomnik młodego Kopernika w Krakowie mieści się na plantach Collegium Witkowskiego UJ, gdzie niegdyś znajdowała się siedziba uniwersyteckiej matematyki i fizyki. Tę rzeźbę w XIX w. wykonał Cyprian Godebski.

W 2023 r. przypada 550. rocznica urodzin słynnego astronoma oraz 480. rocznica śmierci.(PAP)

Nauka w Polsce, Beata Kołodziej

bko/ pat/