FIC.A - Międzynarodowy Festiwal Nauki - odbywa się w Pałacu i Ogrodach Marquês de Pombal w Oeiras (Portugalia). Wydarzenia festiwalu dotyczą nauki, technologii, kultury i sztuki. Wydarzenie potrwa do 17 października.

INSTYTUT B61 – czyli międzynarodowa grupa artystyczna należąca do nurtu art & science, założona w 2009 roku w Toruniu przez astronoma, kuratora i popularyzatora nauki Jana Świerkowskiego, wspierana przez Fundację Platon, została tam zaproszona przez organizatorów festiwalu oraz Ambasadę RP w Lizbonie, będącą partnerem wydarzenia. Instytut B61 to również nazwa fikcyjnej placówki badawczej, w której rozgrywa się akcja działań artystycznych. Instytut B61 realizuje projekty art & science (głównie z dziedziny astronomii), w formie immersyjnych widowisk site-specific z pogranicza teatru, widowiska multimedialnego, happeningu, koncertu, gry terenowej i instalacji.

Prezentowana na festiwalu instalacja Stellar Entanglement została stworzona przez Instytut B61 we współpracy z duetem reżyserskim The Kissinger Twins. Kluczowym elementem projektu jest tajemnicza „Żółta Walizka” – instalacja, będąca nawiązaniem do czterech kapsuł czasu, umieszczonych w przestrzeni kosmicznej: dwóch metalowych płyt na sondach Pioneer 10 i 11 oraz dwóch złotych płyt na sondach w ramach programu Voyager. Tym razem to ludzkość odbiera Kapsułę czasu w postaci Żółtej Walizki.

Jak tłumaczą artyści, "to nie ludzkość wysyła wiadomość do innej cywilizacji, lecz wiadomość przychodzi z przestrzeni kosmicznej do nas". Żółta Walizka zawiera m.in. wiadomość skierowaną do ludzkości, nagraną w formie filmu VR przez zespół naukowców Instytutu B61 na chwilę przed zagładą planety, spowodowaną wybuchem Supernowej.

Prezentacja instalacji ma miejsce w Archiwum Instytutu B61, które do swoich potrzeb zaadoptowało przestrzeń Pałacu Marquês de Pombal. Widzowie mają możliwość odsłuchania nagrania VR dokumentującego aktualny stan wiedzy dotyczący procesu ewolucji gwiazd, w tym zapoznanie się z takimi pojęciami naukowymi, jak Gwiazda ciągu głównego, Czerwony olbrzym, Mgławica planetarna, Biały Karzeł czy Supernowa. Przedstawiona jest również materialna zawartość Żółtej Walizki, na którą składają się próbki, artefakty, notatki, dokumentacja techniczna oraz zapis materiału potrzebnego do odtworzenia gatunku, który unicestwił wybuch macierzystej gwiazdy.

W działania te zaanagżowani są Jan Świerkowski, a także Dominik Smużny, Olga Marcinkiewicz, Agata Maślany, Kasia Kosmos, Krzysztof Krywalski i Joanna Gus.

Joanna Gus podkreśla, że prezentowana na festiwalu instalacja jest zrealizowana zgodnie z patentem 16/282382 zgłoszonym w USA przez Jana Świerkowskiego. "Patent dotyczy sposobu prezentowania zagadnień naukowych, do których ludzie nie mają dostępu poprzez zmysły, ale zawsze chcieli się o nich czegoś więcej dowiedzieć – takich jak: gwiazdy, które są za daleko by je zobaczyć albo atomy i elektrony, które są tak małe, by je dostrzec" - przekazała serwisowi Nauka w Polsce - PAP.

Lider Instytutu B61 Jan Świerkowski za swoje działania został uhonorowany przez PAP oraz resort nauki tytułem Popularyzator Nauki 2017 w kategorii animator. Podczas festiwalu Jan Świerkowski opowie, jak za pomocą sztuki wyobrażać sobie rzeczy, których nie możemy doświadczyć zmysłami, a które opisuje nauka, takich jak elektrony (zbyt małe by je dostrzec) lub gwiazdy (zbyt odległe i gorące by je dotknąć).

Nauka w Polsce - PAP

zan/