Nie żyje Katherine Johnson - słynna matematyczka i obliczeniowiec NASA
Fot. EPA/ NASA/Bill Ingalls 24.11.2015
W wieku 101 lat zmarła Katherine Johnson - amerykańska matematyczka i obliczeniowiec pracująca dla NASA - poinformowała m.in. amerykańska agencja. Zajmowała się wyliczaniem m.in. trajektorii lotów dla obiektów wysyłanych przez NASA w kosmos w programach Mercury i Apollo.
Narodowa Agencja Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA) podkreśla "pionierskiego ducha" i wkład Johnson w rozwój nauki i lotów kosmicznych. "Jej poświęcenie i zdolności matematyczne pomogły człowiekowi wylądować na Księżycu" - napisała agencja na jednym z oficjalnych profili na Twitterze. "Katherine Johnson pomogła nam wejść w nową erę eksploracji kosmosu i zawsze będziemy za to wdzięczni" - pisze NASA.
Urodziła się w 1918 roku w miasteczku White Sulphur Springs w amerykańskim stanie Wirginia Zachodnia. Od dziecka przejawiała zdolności matematyczne. Ze względu na brak w pobliżu szkoły, która przyjmowałaby dzieci afroamerykańskie, uczyła się - dzięki wysiłkom rodziców - w placówce oddalonej od rodzinnego domu o ponad 190 km.
Studia na West Virginia State University ukończyła w wieku 18 lat. Odbyła na nich wszystkie oferowane kursy matematyczne. Najpierw pracowała jako nauczycielka, jednak w 1952 roku, kiedy dowiedziała się że NASA (wówczas NACA - National Advisory Committee for Aeronautics, amerykański komitet doradczy do spraw aeronautyki) poszukuje do pracy matematyków, przystąpiła do rekrutacji i w 1953 roku rozpoczęła pracę w Agencji. Do 1958 roku pracowała jako obliczeniowiec, ale potem przeniesiono ją do działu planowania i kontroli lotów.
W swojej zawodowej karierze obliczyła m.in. okna startowe i trajektorię lotu statku Alana Sheparda w pierwszej amerykańskiej misji załogowej Mercury-Redstone 3 w 1961 roku. Przy jego powrocie na Ziemię dokonała kalkulacji pozwalających odnaleźć miejsce lądowania kapsuły. Przygotowywała też karty nawigacyjne dla astronautów na wypadek awarii sprzętu elektronicznego. W 1969 była zaangażowana w zaplanowanie pierwszego załogowego lotu na Księżyc w misji Apollo 11. W 1970 przygotowane przez nią awaryjne karty nawigacyjne i obliczane doraźnie mapy astronomiczne pomogły w bezpiecznym powrocie misji Apollo 13. Na emeryturę przeszła w 1986 roku.
Była jedną z bohaterek książki i filmu "Ukryte działania" z 2016 roku. W filmie pokazano, jak słynny astronauta John Glenn - pierwszy Amerykanin, który krążył Ziemię - oświadcza, że nie podejmie się wykonania misji, jeśli wcześniejszych obliczeń komputerów nie sprawdzi "ta mądra", czyli właśnie Katherine. W filmie pokazane są historie trzech kobiet nauki, które odniosły sukces i przełamały społeczną nieufność. Wśród nich - oprócz Johnson - znalazły się też: Dorothy Vaughan - pierwsza Afroamerykanka, która zajmowała w NASA stanowisko administracyjne i Mary Jackson - pierwsza w historii NASA czarnoskóra kobieta inżynier.
W 2016 jeden z budynków NASA w Langley Research Center nazwano na cześć matematyczki: Katherine G. Johnson Computational Research Facility. W 2015 została uhonorowana Prezydenckim Medalem Wolności z rąk Baracka Obamy. (PAP)
ekr/ zan/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
