„Odszedł wielce zasłużony i wybitny uczony, wychowawca wielu pokoleń studentów oraz promotor prac doktorskich. Kształtował w nich otwartość wobec problemów archeologii, a także rzetelną postawę wobec wymogów i misji archeologii we współczesnym świecie” – czytamy w komunikacie na stronie internetowej Instytutu Prahistorii UAM.

Naukowiec był specjalistą w dziedzinie europejskiej epoki brązu i wczesnej epoki żelaza na ziemiach polskich, na tle europejskim. Skupiał się szczególnie na badaniu kultury łużyckiej - jej osadnictwa, metalurgii, uzbrojenia, zagadnieniu kontaktów z kręgiem nordyjskim i cywilizacjami śródziemnomorskimi. Badał również społeczności kultury pomorskiej z naciskiem na analizę jej uzbrojenia. Tym problemom poświęcił wiele publikacji naukowych. Przez wiele lat pełnił funkcję redaktora czasopisma naukowego „Folia Praehistorica Posnaniensia”.

Pasjonowała go również historia archeologii, ze szczególnym uwzględnieniem mecenatu starożytniczego wielkopolskiego ziemiaństwa. Temu zagadnieniu poświęcił m.in. książkę pt. „Mielżyńscy i Turnowie w kręgu starożytników XIX wieku” (Poznań 2002). Był założycielem i prezesem Kórnickiego Towarzystwa Kulturalnego, a także działał w Wielkopolskim Towarzystwie Kulturalnym.

Cała kariera naukowa archeologa łączyła się Wielkopolską, z której również pochodził – urodził się w 1942 roku w Kórniku. Studia z zakresu archeologii ukończył na UAM w 1965 roku. Od otrzymania magisterium nieprzerwanie związany był z UAM, początkowo jako stażysta, potem asystent, adiunkt i wreszcie kierownik jednego z zakładów. Doktorat (praca „Uzbrojenie ludności kultury łużyckiej w dorzeczu Odry i Wisły”) obronił w 1974 roku, habilitację (praca „Import nordyjski na ziemiach polskich u schyłku epoki brązu”) otrzymał w 1989 roku. Naukowiec uzyskał tytuł profesora zwyczajnego w 1991 roku.

Prof. Fogel kierował licznymi badaniami wykopaliskowymi – pierwszymi na wczesnośredniowiecznym grodzie w Śremie w 1969 roku. Od 1971 roku przewodził projektowi Archeologiczne Zdjęcie Polski oraz innym badaniom sondażowo-powierzchniowych w mikroregionie Niecki Jezior Kórnicko-Zaniemyskich (pow. Śrem i Środa Wielkopolska).

Był uczniem prof. Józefa Kostrzewskiego – jednego z najwybitniejszych polskich archeologów i prof. Jana Żaka – pod jego opieką napisał pracę doktorską.

PAP - Nauka w Polsce

szz/ mrt/