Związek pomiędzy znieczuleniem - na przykład zewnątrzoponowym - a swędzeniem wynika z powiązań pomiędzy receptorami odpowiedzialnymi za ból a tymi, które wywołują swędzenie. Jak twierdzi Zhou-Feng Chen z Washington University w St.Louis, swędzenie i ból to odczucia przeciwstawne.

Najprościej to wyjaśnić na przykładzie drapania, które powodując niewielki ból tłumi swędzenie.

Chen prowadził doświadczenia na myszach, stosując morfinę, która znieczula i wywołuje swędzenie. Morfina działa na receptor MOR - naukowiec założył więc, że istnieją wersje tego receptora odpowiedzialne za odczuwanie bólu i takie, które powodują swędzenie. Udało się wyhodować myszy pozbawione postaci receptora o nazwie MOR1D. Myszy te nie drapały się po podaniu morfiny, choć odczuwały jej znieczulający efekt.

Chen jest przekonany, że różne typy receptorów występują także u ludzi i że uda się uzyskać substancje blokujące zarówno ból, jak i swędzenie.

Z kolei zespół Matthiasa Ringkampa z Johns Hopkins University w Baltimore zajął się różnymi rodzajami swędzenia. Swędzenie wywoływane przez ukąszenie komara mogą złagodzić leki przeciwhistaminowe. Jednak nie pomagają one przy swędzeniu związanym z oparzeniem skóry bądź niewydolnością wątroby czy nerek.

Wiadomo, że ze swędzeniem podatnym na działanie leków antyhistaminowych mają związek tak zwane włókna bezmielinowe (pozbawione otoczki) typu C. Zdaniem Ringkampa za niepoddające się leczeniu swędzenie odpowiada inny rodzaj włókien - zmielinizowane włókna typu A .

Pokryte włoskami strąki spokrewnionej z bobem tropikalnej rośliny zwanej świerzbcem właściwym (Mucuna pruriens)powodują swędzenie, które nie ustępuje po zastosowaniu środków przeciwhistaminowych. Umieszczona na nadgarstku opaska uciskająca włókna typu A sprawiała, że osoby, których palce potratowano włoskami świerzbca znacznie słabiej odczuwały swędzenie. Co jednak zastanawiające, efekt ten występował tylko u części badanych.

PAP - Nauka w Polsce

pmw/ tot/  bsz