Gdy człowiek ulegnie zakażeniu wirusem, jego układ odpornościowy produkuje przeciwciała - białka, które wiążą wirusa i zapobiegają infekowaniu komórek. Jednak wyprodukowanie odpowiednio wielu przeciwciał wymaga czasu, a nim to nastąpi, stan zakażonego może się znacznie pogorszyć.

Poza tym przeciwciała przeciwko jednemu szczepowi grypy zwykle nie są skuteczne wobec innych szczepów (dlatego ludzie mogą chorować na grypę co roku i powinni się co roku szczepić). Istnieją leki przeciwwirusowe stosowane w leczeniu grypy (najbardziej znanym jest Tamiflu), jednak ich skuteczność bywa kwestionowana, a niektóre szczepy wirusa są na nie oporne.

Biolodzy niedawno odkryli przeciwciała skuteczne przeciwko różnym szczepom wirusa grypy. Wiążą się one z tymi częściami wirusa, które rzadko ulegają zmianom, Obecnie wiele firm opracowuje terapie oparte na tych „szeroko neutralizujących” przeciwciałach.

Wstrzykiwanie uprzednio wytworzonych przeciwciał może pomóc w leczeniu infekcji wirusowych, jednak wiążą się z tym liczne problemy. Przeciwciała to duże białka - ich wytwarzanie jest kosztowne i nie mogą być podawane doustnie.

Dlatego właśnie Maria van Dongen i jej współpracownicy z holenderskiej firmy farmaceutycznej Janssen postanowili osiągnąć podobny efekt za pomocą mniejszej cząsteczki. Takie leki są tańsze i łatwiejsze do wytwarzania oraz przechowywania niż przeciwciała, mogą też być przyjmowane w postaci pigułek. Cząsteczka leku wiąże się z tym samym elementem wirusa co przeciwciał.

Lek o prowizorycznej nazwie JNJ4796 pozwolił przetrwać myszom narażonym na dawkę wirusa grypy, która była 25 razy wyższa od dawki śmiertelnej. Skutecznie chronił także hodowane w warunkach laboratoryjnych ludzkie komórki.

Twórcy JNJ4796 mają nadzieję, że podobne, naśladujące działanie przeciwciał leki mogą doprowadzić do opracowania nowych metod leczenia wielu chorób wirusowych, nie tylko grypy. (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ ekr/