O szczegółach i aktualnym stanie przygotowań Wirtualnego Instytutu Badawczego wiceminister Dardziński mówił w piątek na jednym z paneli III Kongresu Wyzwań Zdrowotnych (Health Challenges Congress - HCC), odbywającego się w dniach 8-10 marca w Katowicach.

Chodzi o realizację koncepcji zaprezentowanej w ub. roku przez premiera Mateusza Morawieckiego oraz wicepremiera, ministra nauki i szkolnictwa wyższego Jarosława Gowina. Według ich zapowiedzi nowa instytucja ma zainwestować pół miliarda złotych w prowadzone w Polsce badania naukowe dotyczące głównie biotechnologii i biomedycyny.

Wiceminister Dardziński przypomniał, że projekt Wirtualnego Instytutu Badawczego powstawał jeszcze w czasie, gdy pracował nad nim ówczesny wiceminister nauki, obecny minister zdrowia Łukasz Szumowski. To wtedy zdecydowano już o przeznaczeniu na organizację i pracę WIB 500 mln zł z budżetu państwa.

„Nazwa +wirtualny+ jest w jakimś sensie dosłowna, (…) wirtualny instytut ma być zrealizowany w formule, którą skopiowaliśmy z doświadczeń belgijskich. Chcielibyśmy powołać instytucję, która nie będzie koncentrowała się na budynkach i laboratoriach - często te laboratoria, które mamy, nie są wykorzystane w takim stopniu, w jakim byśmy chcieli – a będzie koncentrowała się na budowaniu zespołów zorientowanych na szybkie osiąganie wyraźnie zdefiniowanych celów” - wyjaśnił wiceminister nauki.

„Pierwsze rekrutacje do Wirtualnego Instytutu Badawczego zostaną uruchomione w IV kwartale tego roku. Do końca czerwca chcielibyśmy zbudować infrastrukturę organizacyjną, czyli musimy znaleźć operatora. To będzie prawdopodobnie - ostatecznie to nie jest rozstrzygnięte - spółka córka spółki, którą nadzoruje Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, czyli EIT Plus we Wrocławiu, która zresztą sama posiada infrastrukturę badawczą, która może być wykorzystana” - mówił Dardziński.

Zastrzegł, że nie będą to tożsame organizacje. „Spółka będzie miała za cel przeprowadzenie całego programu, czy zrekrutowanie ekspertów, którzy ustalą – przy współpracy z decydentami rządowymi – cele, które mają być osiągnięte, czyli przygotowanie agendy badawczej. Do trzeciego kwartału powinniśmy mieć agendę badawczą, w czwartym powinniśmy mieć rekrutację do zespołów” - zapowiedział.

Podkreślił, że całe przedsięwzięcie koncentruje się na ludziach, którzy mogą elastycznie tworzyć, między istniejącymi instytucjami badawczymi, uczelniami czy przedsiębiorstwami, zespoły do realizacji konkretnych badań, zgodnie z hasłem „ludzie – wiedza – finansowanie”.

Wiceminister akcentował, że finansowanie przedsięwzięcia ma mieć charakter długoletni, aby zespoły nie musiały co rok występować o kolejne środki. Odnosząc się do kwoty dla WIB 500 mln zł, podzielonych w zamierzeniu na 10 lat, co daje 50 mln na rok, zastrzegł, że chodzi nie o drogie badania kliniczne, ale badania w pierwszej fazie.

„Do zrealizowania czy kontynuowania projektów, które zrodzą się w Wirtualnym Instytucie Badawczym, będą przygotowane innego rodzaju strumienie finansowe. Czyli my inwestujemy w tę pierwszą, najtrudniejszą fazę początkową” - zapowiedział Dardziński.

Obecny na tym samym panelu minister Szumowski dodał, że zadaniem WIB nie będzie sfinansowanie powstania np. nowej cząsteczki leku, w sensie dosłownym.

„Od badań podstawowych do leku jeszcze jest daleka droga. Ale jeżeli nie będziemy mieli takiego podłoża, jakim są badania podstawowe, badania bardzo wczesne nad wyrobami medycznymi, nad biotechnologią, nad cząsteczkami, które w komórkach są istotne (...), to nie będziemy mieli takiej ilości start-upów, które później, w swoim zaczynie, mogą dać naprawdę innowacyjne produkty medyczne” - zaznaczył minister zdrowia.

Dardziński uzupełnił, że w tym kontekście – badań podstawowych - wyroby medyczne czy technologie nielekowe będą miały swoje miejsce w Wirtualnym Instytucie Badawczym.

PAP - Nauka w Polsce, Mateusz Babak

mtb/ son/